معصومه عربی - دانشجوی دکتری گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
سهیل پارسا - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
مجید جامی الاحمدی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
سهراب محمودی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

به منظور بررسی تاثیر سوپرجاذب، سولفات پتاسیم و کم آبیاری بر رشد و عملکرد کنجد آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال ۱۳۹۷ اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل، آبیاری تا ۵۰ درصد گلدهی و آبیاری تا ۵۰ درصد ظهور کپسول ها)، سه سطح کود پتاسیم (عدم مصرف، مصرف براساس توصیه کودی و ۱.۵ برابر توصیه کودی) و دو سطح سوپرجاذب (صفر و ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار) بود. آبیاری بر کلیه صفات غیر از شاخه جانبی معنی دار بود. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در تیمار آبیاری کامل و مصرف سوپرجاذب (۲۶۵۰.۷۷ کیلوگرم در هکتار) و تیمار آبیاری تا گلدهی و عدم مصرف سوپرجاذب (۵۱۰.۴۴ کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. پتاسیم بر کلیه صفات غیر از تعداد دانه در کپسول، تعداد کپسول در بوته و روز تا رسیدگی معنی دار شد. کاربرد پتاسیم باعث کاهش اثرات منفی کم آبی بر عملکرد شد. با کاربرد پتاسیم از هر سطح کم آبیاری، اثرات سوء تنش آبی تعدیل شد. از آنجا که در بیشتر موارد کاربرد پتاسیم برابر توصیه کودی تفاوت معنی داری با تیمار ۱.۵ برابر توصیه کودی نداشت، می توان با کاربرد کود پتاسه بر اساس آزمون خاک تنش آبی را تا حد قابل قبولی تعدیل کرد. لذا با توجه به نقش پتاسیم و اثرات مثبت پلیمرهای سوپرجاذب در شرایط کم آبی، وجود این مواد می-تواند در تحمل پذیری و افزایش عملکرد در شرایط کم آبی موثر باشد.

عملکرد دانه, قطع آبیاری, گیاه روغنی, مرحله نموی