سیده مهناز حسینی - گروه علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکده علوم انسانی و هنر، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران

در قرن پرتلاطم امروز، رسانه ها، نقش حیاتی و اثرگذاری در درگیری های معاصر بر عهده دارند؛ چراکه جنگ تصویر و به طورکلی جنگ شناختی، با رویکردی متفاوت در کنار برخورد نظامی رخ می دهد. دولت اسلامی عراق و شام (داعش)، با استفاده از سیستم عامل های مختلف جهت انتقال و گسترش روایت های خود، نمونه اصلی برای استفاده از تصویر و رسانه در قالب بخشی از استراتژی مبارزه خود است. این مطالعه مکتوب، با تجزیه وتحلیل داده های آماری، به بررسی پیام ها از طریق پلتفرم های مختلف ارتباط آنلاین، تصویرسازی و چهره رسانه ای داعش پرداخته که در قالب بیانیه های صوتی فراهم شده توسط رهبران تروریست ها و در فیلم های رسمی نشریه دابق و مجله آنلاین رومیه، شعارهای اسلامی و گزارش های خبری قابل مشاهده است. یافته ها نشان می دهد که داعش برای ایجاد و حفظ چهره خود، به عنوان یک سازمان قدرتمند، از استراتژیک پیام های آنلاین و فضای مجازی استفاده دقیقی داشته و براساس زمان بندی های مختلف آن را دنبال می کند. سه موضوع اصلی در چنین استراتژی ای، طرح قدرت، خشونت و پیام های دینی اسلامی است؛ درحالی که دیگر مراحل در سیستم عامل های مختلف قرار می گیرند. درواقع، بیشتر پیام ها، مسلمانان را مورد هدف قرار می دهند، حال آنکه برخی دیگر (معمولا تهدیدها)، دشمنان مختلف سازمان را هدف قرار داده اند که بیشتر نگاه بین المللی و فرامنطقه ای دارد. به نظر می رسد داعش برای ترویج و انتشار روایت های خود، به عنوان بخشی از جنگ تصویری یا به طور کلی جنگ شناختی، سرمایه گذاری و تلاش های قابل توجهی را انجام داده تا از یک طرف قدرت خود را براساس استدلال های مذهبی و از طرف دیگر در قبال دشمنانش اهریمنی و کاملا قدرتمندانه نشان دهد و با استفاده از ابزار و مضامین تکراری، توصیفات، استعاره ها و تصاویر بصری مانند فیلم ها، تصاویر و اینفوگرافیکها تهدید کند. تجزیه وتحلیل این مطالعه علمی، نشان می دهد که داعش، تاکید فراوان و هوشمندانه ای بر جنبه های تصویری و شناختی نبرد خود در محیط های گوناگون دارد و همچنین از تمامی این ابزارها در استراتژی اش برای کسب موفقیت در جنگ شناختی، جبهه مرکزی و در درگیری های معاصر بهره می گیرد.

جنگ تصویر، ادراک، داعش، استراتژی رسانه، سیستم عامل های آنلاین و تروریسم بین المللی