کاوه رستم پور - استادیار گروه معماری، دانشکده مهندسی عمران و معماری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
حسن حکمت - مربی گروه معماری، دانشکده مهندسی عمران و معماری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

تغییر در شیوه زندگی و معماری مسکونی، همچون دیگر ابعاد معماری معاصر ایران، ریشه در تغییر نگرشهای اجتماعی دارد که از دوره قاجار آغاز و در زمان پهلوی اول شکلی عملی و شتابان به خود گرفت . اما یکی از مهم ترین وقایع تاریخ معاصر که این رشد شتابنده را کمک وجهت داد، اکتشاف نفت بوده است که پای غربیها را به صورتی گسترده تر و متفاوت تر از گذشته به ایران باز نمود. همچنین این حضور در گوشهای از کشور و در غیاب اقتدار حکومت مرکزی که در حال پیاده کردن اصلاحات نوین خود در پایتخت بود، عرصه را به طور کامل در اختیار آنان قرار داد تا دست به تجربه جدیدی از معماری و شهرسازی به ویژه در بخش مسکن جهت رفع نیازهای خانواده های خود و حتی کارمندان ایرانی بزنند که باعث ایجاد گونه ای جدید از معماری مسکونی و شکل زندگی در خوزستان شد و این منطقه را به عنوان نماد نوگرایی و تغییر مطرح نمود.لذا این پژوهش سعی دارد تا با روشی تفسیری تاریخی و با استفاده از اسناد کتابخانه ای و بایگانی ها، سیر تحول معماری مسکونی شرکت نفت و ویژگیهای کالبدی آن را در سه مقطع مختلف و به موازات تحولات بین المللی، وقایع پایتخت و نهایتا تاثیر آن بر تحول زندگی مردم منطقه نشان دهد. نتایج این مقاله به روشنی انطباق این معماری را با جریانهای روز جهانی و مقدم بر تحولات نوگرایانه حوزه مسکن در کشور آشکار می سازد.

خوزستان، نفت، معماری مسکونی، شرکت نفت