صدیقه معین مهر - استادیار و عضو هیئت علمی گروه معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب

امروزه طراحی معماری و ساخت یادمان شهدا راهی برای احیاء و اشاعه فرهنگ ایثار و شهادت به عنوان یک هدف شاخص و تکریم و تعظیم مقام شهدا است. این مقوله در دانشگاه ها، سابقه ای کمی در کشور دارد، ولیکن تنوع رویکردها و الگوهای ایجاد چنین بناهایی در دوران مدرن و تلاش هایی که برای ایجاد نوآوری در این طرح ها صورت گرفته، به تولید آثار مختلفی انجامیده که در بسیاری موارد پاسخگوی نیازها نبوده اند. در این مقاله تلاش شده است با بررسی تطبیقی یادمان های شهدا در ۱۶ دانشگاه در شهر تهران بر اساس شش شاخص طراحانه که عبارتند از: -۱ ایده های ساختار دهنده طرح (مفهوم) -۲ شکل و فرم در بنا، -۴ هویت -۳ مصالح در بنا -۵ فناوری ساخت -۶ رابطه با بافت و محیط پیرامون، بیشترین میزان موفقیت آنها مشخص شود. در جهت امتیازدهی به این شاخص ها از نظرات اجماع خبرگان در حوزه معماری بهره گرفته شده است. روش تحقیق این مقاله، روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مشاهده میدانی می باشد. در ادامه، با توجه به ابعاد برجسته مکتب شهید سلیمانی (ره) و ویژگی های بارز و جهانی این شهید بزرگوار، یادمانی برای وی در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی (ره) توسط دانشجویان رشته معماری این دانشگاه، طراحی شده است. در انتها سه نمونه از این طرح ها با توجه به شاخص های ذکر شده ارائه خواهد شد. نتیجه این پژوهش می تواند به شناسایی الگوهای برتر در طراحی و ساخت یادمان های شهدا در دانشگاه ها کمک نموده و زمینه ارتقای کیفی این بناها را فراهم سازد.

یادمان شهدا، طراحی معماری، دانشگاه، شهید رجایی (ره)، شهید سلیمانی (ره)