مطالعه و بررسی توان معدنی کانیهای سنگین در رسوبات ناحیه رودخانه کرخه در استان خوزستان

این مطالعه در حوضه آبریز رودخانه کرخه به جهت شناخت الگوی ژئوشیمیایی حاکم بر رودخانه و شناخت عناصر و کانیهای سنگین موجود در سیستم آن انجام گرفته است، پراکندگی و فراوانی کانیهای سنگین در رسوبات این رودخانه در دو بخش مطالعات آماری تک متغیره و چند متغیره مورد بررسی قرار گرفت. از 100 نمونه برداشت شده در منطقه، نتایج بدست آمده از آنالیز کیفی کانیهای سنگین به روش محلولهای سنگین (برموفرم) برای بیش از 40 کانی، دیفرکتومتری اشعه ایکس (XRD) برای 5 نمونه انتخابی (به منظور تایید آنالیز کیفی) و روش فعال سازی نوترونی (NAA) برای 7 نمونه انتخابی (به منظور انطباق عنصری برای نقاط امیدبخش) ، تحت تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. با توجه به انالیز های آماری و مطالعات کانی شناسی معلوم گشت که این کانی ها مرکب از چندجامعه (بیش از سه جامعه) ژئوشیمیایی می باشند که از سنگهای مادر حوضه آبریزی به وسعت بیش از 50 هزار کیلومتر مربع منشا گرفته اند. مقادیر ناهنجاری های احتمالی برای هر کدام از کانی ها نشان داد که چند نقطه را می توان به عنوان مناطق امیدبخش برای اکتشافات تفضیلی طلا، مس و تا حدودی سرب وروی معرفی نموده، همچنین الگوی پراکندگی کانیهای ایلمنیت، زیرکن و گارنت نشان می دهد که این کانی ها بطور یکسانی در مسیر رودخانه پراکندگی از خود نشان می دهند و عمدتا ازلحاظ اندازه دانه و گردشدگی شبیه سهتند و گسترشدگی آنها نیز بخاطر مقاومت شیمیایی بالای آنها می باشد. در ای منطقه معلوم گشت که تراسهای قدیمی و رسوبات جدید رودخنه تفاوتهای قابل ملاحظه ای از نظر تنوع کانی ها نشان می دهند. دکانیهایی از قبیل ایملنیت یا روتیل همراه با هماتیت، گارنت و زیرکن همبستگی نسبتا قوی و مستقیمی را از خود نشان می دهند. عمده کانیهای سنگین که در محیط های دگرگونی شکل گرفته اند، از محلهایی برداشت شده اند که رسوبات ، حاصل تخریب وریزش کنگلومراهای بالادست رودخانه کرخه بوده اند. با توجه به مطالعات انجام شده می توان دریافت که اگرچه احتمالا رودخانه کرخه از لحاظ پتانسیل اقتصادی کانیهای سنگین در سطح پائینی قرار دارد، ولی چندین نقطه دارای ناهنجاری های قابل قبولی از کانه های طلا، گالن، گارنت و مس می باشند که عملیات اکتشافی تفضیلی دقیق تری را طلب می کند.