محمدتقی دیاری - استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قم
محسن دلیر - دانشجوی رشته دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قم

تشخیص جنسیت افراد دوجنسه با بهره گیری از معیار شمارش تعداد دنده ها، از جمله مسائلی است که در فقه اسلامی محل مناقشه بوده و طرفداران آن، به روایات آفرینش زن از دنده مرد و آفرینش حواء از دنده آدم استناد کرده اند؛ روایاتی که بنا به ادعا، روایت شریح قاضی، معتبرترین آنها است. با بررسی سندی و تاریخی روایات مزبور و سیر تحول آنها در منابع روایی، آثار جعل در آنها روشن می شود. بررسی اختصاصی روایت شریح نیز اشکالات مختلف سندی و متنی آن را آشکار کرده، وجود روایات معارض و قراین جعل، به ویژه مخالفت روایت شریح با مسلمات علمی، جعلی بودن آن را مرجح می کند. بنابراین، ممکن نیست برای معتبربودن معیار شمار دنده ها در تشخیص جنسیت و صدور دیگر احکام، به این روایت استناد کرد.

آفرینش آدم و حوا, دوجنسه (خنثا), روایت شریح قاضی, اسرائیلیات, جعل حدیث