حمزه علی بهرامی - استادیار. گروه الهیات اسلامی. دانشگاه اصفهان

به نظر می رسد یکی از مهم ترین مبانی فکری، که منجر به اختلاف بین مسلمانان و پیدایش گروهای تکفیری داعشی شده، نوع نگاه آنها در خصوص حجیت اخبار آحاد در عقاید است. اصول و مبنای بخش اعظمی از احکام و عقاید اخبار آحاد است. تقریبا حجیت این اخبار در فروع و فقه محل اجماع مسلمانان است. ولی حجیت آنها در عقاید و اصول دین محل بحث و گفت وگوست. حجیت یا عدم حجیت این نوع احادیث منجر به پذیرش یا رد بسیاری از احکام و عقاید شده است. این مقاله به مطالعه حجیت اخبار آحاد در بین اهل سنت پرداخته، آن را در قالب چهار نظریه مطرح کرده است. سپس با بیان دیدگاه ابن تیمیه، نظریه پرداز تکفیری ها، و تطبیق آن با اهل سنت به این نتیجه می رسد که عموم سلفیان اهل حدیثی، از جمله ابن تیمیه، اخبار آحاد را علمی ، یقینی، و اثبات پذیر در اصول دین و عقاید می دانند. این در حالی است که بخش اعظمی از اهل سنت، که نوعا از ماتریدیان حنفی مذهب اند، اخبار آحاد را ظن آور می دانند و قائل به عدم حجیت ظنون در عقایدند. 

حجیت, خبر واحد, اهل سنت, سلفیان, ابن تیمیه