حسنقلی جاودان فر - کارشناس ارشد فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران دبیر عربی و معارف اسلامی مدیریت آموزش و پرورش شهرستان باشت (استان کهگیلویه و بویراحمد)

اختلالات روانی، بخش جدایی ناپذیر و فزاینده ای از زندگی امروز بشری را تشکیل میدهند .عوامل زیستی، روانی واجتماعی، همان طور که انسان را میسازند گاه موجب اختلالاتی نیز میشوند .این اختلال میتواند در هر یک از موارد اتفاق بیفتند .یکی از این دسته از اختلالات، اختلالات روانی هستند که پا به پای تحولات اجتماعی بر شمار مبتلایان به خود می افزایند .جنون یکی از بیماری های روانی،وصف حالتی است در بعضی از افراد که در نتیجه آن از اراده و آگاهی در حد متعارف برخوردار نمیباشند و اعمال خود را به پیروی از غرایز و بدون خواست و اراده انجام میدهند.این حالت از جمله عوامل رافع مسئولیت کیفری میباشد و چنانچه احراز شود که فرد در حین ارتکاب جرم دارای چنین حالتی بوده، مورد تعقیب کیفری قرار نخواهد گرفت.البته در این صورت ممکن است به لحاظ خطرناک بودن، مقام قضائی دستور نگهداری مجنون را در محل مناسبی صادر نماید.اما هر گاه مجرم به هنگام ارتکاب جرم از سلامتی اراده و آگاهی برخوردار باشد . لکن پس از ارتکاب جرم مبتلاء به جنون شود تاثیری در مسئولیت کیفری وی نخواهد داشت.بلکه به حسب مورد ممکن است موجب عدم اجراء یا تاخیر یا تغییر اجرای مجازات گردد و گاه ی نیز ممکن است هیچ تاثیری برای مرتکب نداشته و در هر حال حکم کیفری در مورد او قابل اجرا باشد .بیماری جنون واجد آثار حقوقی مهمی می باشد .در هریک از تالیفات حقوقی و فقه ی که به این مسئله پرداخته شده با توجه به اقتضای امر، هر یک از منظر خود موضوع را مورد بحث و بررسی قرار داده اند، که برای تبیین و تشریح این امر بر آن شدیم با روش توصیفی -تحلیلی بر پایه اطلاعات کتابخانه ای به بررسی فقهی،حقوقی جنون بپردازیم .یافته های تحقیق نشان می دهد،جنون یک بیماری روانی است که منجر به قطع ارتباط فرد با واقعیت و عدم تشخیص در اشتباه بودن اعمال می گردد .این بیماری واجد آثار حقوقی مهمی است که از جمله می توان به معافیت شخص مجنون از مجازات و بطلان اعمال حقوقی او اشاره نمود .

عقل، جنون،مجنون، عته ، خبل، سفاهت