امین جمشیدی
یاسین عبدی
بیژن یوسفی یگانه

سازند گچساران با سن میوسن، رخنمون وسیعی در برخی نواحی خرم آباد دارد. وجود سنگ ژیپس در این سازند، باعث ایجاد روان آب­های شور در منطقه دره شیخان در شمال غربی خرم آباد شده است. روان آب­ها باعث هوازدگی نمک در رخنمون­های سنگی منطقه شامل ژیپس، کنگلومرا، ماسه سنگ، سنگ آهک، دولومیت، شیل دولومیتی و مارن مربوط به سازند­های گچساران، آسماری، شهبازان، کشکان، تاربور و امیران گردیده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی و برآورد دوام سنگ­های منطقه دره شیخان در شمال غربی خرم آباد در مقابل هوازدگی نمک ناشی از روان­ آب­های شور است. برای رسیدن به اهداف پژوهش، ۸ نمونه سنگ مختلف از رخنمون­های سنگی منطقه برداشت شد و آزمون­ دوام وارفتگی در محلول اشباع از نمک تا ۱۵ چرخه انجام شد. علاوه بر این ترکیب کانی­شناسی، خصوصیات فیزیکی و مقاومتی نمونه­ها شامل تخلخل و شاخص بار نقطه­ای تعیین شدند. بر اساس ارزیابی دوام نمونه­ها، ترکیب کانی­شناسی، تخلخل و مقاومت نقش مهمی در دوام نمونه­ها در برابر هوازدگی نمک دارند. مدل آماری حاصل از آنالیز­ رگرسیون چند متغیره نشان می­دهد دوام سنگ­ها در مقابل هوازدگی نمک می­تواند با دقت مناسبی (R۲=۰.۹۵) با استفاده از تخلخل و شاخص بار نقطه­ای برآورد شود. این مدل به دلیل استفاده از پارامترهای ساده تخلخل و شاخص بار نقطه­ای، می­تواند یک ارزیابی سریع و ارزان از دوام طولانی مدت سنگ­ها در مقابل هوازدگی نمک داشته باشد.  

Sedimentary rock, Durability, Salt weathering, Porosity, Point load index, Statistical model, سنگ رسوبی, دوام, هوازدگی نمک, تخلخل, شاخص بار نقطه ای, مدل آماری