سلسله مراتب نقش های معنایی و روابط دستوری در زبان فارسی

Publish Year: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 152

This Paper With 31 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LRR-12-6_018

تاریخ نمایه سازی: 4 اردیبهشت 1401

Abstract:

نقش های دستوری فعل لزوما با نقش های معنایی آن، تناظر یک به یک ندارد. برخی زبان شناسان برای تعیین رابطه میان نقش های معنایی و دستوری، از مفهوم «سلسه مراتب تلویحی» استفاده کرده اند. در این پژوهش که ماهیتی توصیفی دارد ابتدا براساس «پیکره گزاره های معنایی زبان فارسی»، «پیکره نقش های معنایی زبان فارسی» و «پیکره وابستگی نحوی زبان فارسی» که حجمی حدود سی هزار جمله و نیم میلیون کلمه دارند، سلسله مراتب روابط معنایی برای نقش های دستوری «فاعل»، «مفعول»، «متمم حرف اضافه ای/ مفعول غیرصریح»، «مسند» و «تمیز» مشخص شده است. نتایج نشان می دهد که فاعل به لحاظ معنایی بیشتر به صورت «کنشگر» ظاهر می شود و پس از آن «پذیرا»، «تجربه گر» و «سبب» در رتبه های بعدی هستند؛ تمایل غالب مفعول برای حضور در جمله، به صورت «پذیرا» و پس از آن به ترتیب، «نتیجه»، «دربارگی» و «پذیرنده» است؛ جایگاه متمم حرف اضافه ای بیشتر با «مکان» پر می شود و پس از آن «پذیرا»، «پذیرنده» و «مقصد» در رتبه های بعدی هستند؛ و نهایتا جایگاه مسند و تمیز، در میان نقش های معنایی، عمدتا با «نسبت» پر می شود. در گام بعدی، سلسله مراتب روابط دستوری برای نقش های معنایی، شامل «کنشگر»، «تجربه گر»، «سبب»، «پذیرا»، «محرک» و «نسبت» تعیین شده است. نتایج نشان می دهد که «فاعل» بیش از «مفعول» تمایل دارد که «کنشگر» و «تجربه گر» باشد؛ «فاعل» و بعد از آن «افزوده»، بالاترین تمایل را برای «سبب»بودن دارند. سه گانه حرف اضافه بیش از «فاعل» تمایل دارد که محرک باشد؛ «مفعول» و بعد از آن «فاعل» بیشترین تمایل را برای «پذیرا»بودن دارند و در نهایت «مسند» بیش از «تمیز» تمایل دارد که نقش «نسبت» را ایفا کند. علاوه بر تمایل غالب نقش های معنایی، برخی از هم وقوعی ها جالب توجه بودند که از جمله آن ها می توان به حضور «کنشگر» به منزله افزوده، حضور «تجربه گر» در جایگاه مفعول و در مقابل آن حضور «محرک» در جایگاه فاعل اشاره کرد.

Authors

آزاده میرزائی

Assistant Professor of Linguistics, Allameh Tabataba`I university, Tehran, Iran

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • • Alizadeh, A.& Rezghi,F. (۲۰۱۵). The place of Persian language ...
  • • Croft, W. (۱۹۹۰). Typology and universals. Cambridge: Cambridge University ...
  • • Dowty, D. (۱۹۹۱). Thematic proto-roles and argument selection. Language. ...
  • • Farrokhi Rad, E. (۲۰۰۷) Continuum in semantic roles in ...
  • • Fillmore, Charles. J. (۱۹۷۶). Frame semantics and the nature ...
  • • Gholipour, H. (۲۰۱۸). A study of thematic roles in ...
  • • Jackendoff, Ray (۱۹۷۲). Semantic interpretation in Generative Grammar. Cambridge: ...
  • • Kipper, K., Korhonen, A., Ryant, N., & Palmer, M. ...
  • • Kipper, K., Korhonen, A., Ryant, N., & Palmer, M. ...
  • • Meshkato Dini.M (۲۰۰۰). Introduction to Persian Transformational Syntax. ۲nd ...
  • • Natel-Khanlari, P. (۲۰۱۳). Grammar of Persian language. Tehran: Tous ...
  • • Palmer, M, Daniel Gildea and Paul Kingsbury (۲۰۰۵). The ...
  • • Rasooli, M.S. Kouhestani,M & Moloodi,A.S. (۲۰۱۳). Development of a ...
  • • Saeed, John I. (۲۰۰۳). Semantics. Blackwell publishing ...
  • • Tabibzadeh, Omid (۲۰۱۱). Persian Grammar. Tehran: Nashr-e Markaz. [In ...
  • • بهرامی، ف. و. رضایی و ع. رفیعی (۱۳۹۲) معرفگی ...
  • • بهرامی، ک. (۱۳۹۶). بررسی سلسله مراتب دسترسی نقش های ...
  • • طبیب زاده، ا. (۱۳۹۱). دستور زبان فارسی براساس نظریه ...
  • • طبیب زاده، ا. (۱۳۹۵). تناوب های گذرایی در فارسی؛ ...
  • • علیزاده، ع.، و رزقی، ف. (۱۳۹۴). جایگاه سازه های ...
  • • فرخی راد، ا. (۱۳۸۶). بررسی پیوستار نقش های معنایی ...
  • • قلی پورکشمرزی، ح.ر. (۱۳۹۷). بررسی نقش های معنایی در ...
  • • مشکوه الدینی. م. (۱۳۷۹). دستور زبان فارسی بر پایه ...
  • • میرزائی، آ.، و مولودی، ا.س. (۱۳۹۴). نخستین پیکره نقش ...
  • • ناتل خانلری، پ. (۱۳۹۲). دستور زبان فارسی. ویرایش ۳. ...
  • نمایش کامل مراجع