سیده مریم میرشجاعی - گروه مدیریت امورشهری، دانشگاه آزاد واحد الکترونیکی

شهر محل زندگی انسان ها است؛ مکانی که در آن باید زیبا زندگی کرد. روند توسعه شهری ایران، همراه با استفاده از وسیله های نقلیه شخصی گره خورده است. با توجه به پدیده شهرنشینی در ایران و افزایش روز افزون خودرو ها در سطح شهرها، شاهد رشد تصاعدی ترافیک در سطح خیابان های شهر هستیم که این معضل در کلانشهر تهران تبدیل به مسئله اصلی مدیران شهری گشته است. اکنون بیش از یک دهه است راه حل های متعددی برای مدیریت و کاهش ترافیک سرسام آور شهرها ارائه می شود. از جمله این راه حل ها می توان به افزایش کیفیت حمل ونقل عمومی، استفاده از خودروهای اشتراکی و ایجاد مسیرهای خارج از شهر برای دور زدن ترافیک شهری اشاره کرد. اما مشکلات از جایی آغاز شد که با افزایش تعداد خودروهای شخصی، راهکاری های معمول دیگر پاسخگوی چالش ترافیک شهری نبودند. اکنون معضل ترافیک کلان شهرها و آلودگی هوا همفکری مدیران و تصمیم گیران جهانی را می طلبد. هدف مقاله حاضر بررسی راهکارهای شهرهای هوشمند برای مدیریت و کاهش ترافیک با روش توصیفی- اسنادی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد فرهنگ استفاده از خودروی شخصی، باید تبدیل به فرهنگ استفاده از حمل ونقل عمومی شود؛ باید مسیرهای مختلف برای مسافر ایجاد شود و هزینه استفاده از حمل ونقل عمومی برای وی کاهش یابد. در نهایت باید گفت با رشد روز افزون وسایل نقلیه متردد در سطح معابر شهری و بین شهری علیرغم تدابیر اتخاذ شده در کنترل و هدایت اینگونه وسایل متاسفانه عوارض جانبی حمل و نقل نیز رو به گسترش گذاشته است. در نتیجه شهرداری ها لازم است فرهنگ استفاده از دوچرخه و سپس دوچرخه های برقی را تشویق و ترویج کند. برای این کار می توان با اعطای اعتباراتی به مردم و با همکاری بانک شهر، وام هایی درخصوص تهیه دوچرخه و موتورسیکلت ها برقی به مردم پرداخت کرد. سیستم حمل و نقل عمومی نیز باید درخصوص اتوبوس، مترو و قطارشهری تکمیل و توسعه یابد؛ زیرا برای کلانشهرها، فقط خط مترو کفاف حمل و نقل عمومی شهر را نمی دهد و لازم است با استفاده از ابزارهای نوین مالی به خصوص قراردادهای مشارکت عمومی خصوصی منابع لازم را در جهت توسعه این زیرساخت ها فراهم کند.

رشد هوشمند، اسپرال شهری، انتظام فضایی، توسعه پایدار