بایزید گلابی - دانشگاه آزاد اسلامی مهاباد

تلاش برای بازشناسی معانی و مفاهیم شکل دهنده خانه ها، ضمن رمزگشایی معانی و تعابیر پیدا و پنهان این خانه ها به عنوان مراکزی پرمحتوا از هستی و ارزشهای بشری، راهگشا و آغازگر رهیافتی در تبیین معیارهای آفرینش خانه های امروزی است. پژوهش حاضر به کاوش معنای معماری خانه های بومی روستایی منطقه موکریان ایران و کشف و آشکارگی نظام معنایی حاصل از گوهر دریافت ماهیت و جوهر آنها و فهم هستی و نحوه هستی یافتن خانه ها از منظر پدیدارشناسی میپردازد. پژوهش، به شیوه طرح تحقیق ترکیبی، از نوع متوالی اکتشافی(کیفی دنبال شده با کمی با اولویت کیفی)، ابتدا با رویکرد پدیدارشناسی هرمنوتیکی وسپس به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته و نظام تحلیل آن، روش کیفی وکمی بوده و از روش نظریه ونمانن و روش MST برای تجزیه و تحلیل اطلاعات کیفی و از روشهای تحلیل عاملی و رگرسیون برای ارائه مقوله هسته استفاده شده است. محقق با غوطه وری در معماری خانه ها و انجام مصاحبه های باز و عمیق و ثبت تحریرهای میدانی در ذیل سرفصل تجربهزیسته، نسبت به گردآوری اطلاعات به صورت جزءبهجزء اقدام نموده و تفاسیر مهم با مشارکت ساکنان و تاکید بر مفهوم خانه، تحت ۳۷ عبارت مهم شناسایی و دسته بندی گردیده است؛ سپس در خوشه بندی، ۶ تم معنی تحت عناوین مآمن گسترانیدن خویشتن، مقصدی برای برگشتن، پناه و تکیه گاه انسان، نمایانی هویت اثباتی و القایی، بقای ارتباطات اجتماعی، ارتقا حس بالندگی فردی، مرکزی شخصی در جهان پیرامون، دیالکتیک حریم خود و دیگری به عنوان مولفه های اصلی معنا بخش خانه ها شناسایی و تدوین گردید. سپس، با یکپارچه کردن، مقایسه، و تعمق پیرامون تم های به دستآمده ، یک مقوله هسته تحت عنوان " خانه: تجلی ذات خویشتن " به عنوان معنای حقیقی خاص خانه های بومی روستایی منطقه موکریان ایران انتخاب گردید.

خانه، تجربه زیسته، معنا، پدیدارشناسی ، منطقه موکریان.