حامد تقی زاده - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی عمران سازه های هیدرولیکی، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
محمد مناف پور - استادیار، گروه مهندسی عمران سازه های هیدرولیکی، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

سرریزهای غیرخطی ازجمله سازه های هیدرولیکی هستند که علیرغم اهمیت و کاربرد بسیار زیاد آن ها، تاکنون روش عمومی برای تخمین آبگذری آن ها ارائه نشده است. عموما برای دستیابی به توان آبگذری سرریزهای غیرخطی از مدل سازی آزمایشگاهی و یا نرم افزارهای عددی استفاده و روابط طراحی ارائه شده است. بسط روابط آبگذری از یک خانواده ی هندسی از سرریزهای غیرخطی به خانواده دیگر عملی نیست. استفاده از مدل های عددی و یا آزمایشگاهی در مراحل مقدماتی طراحی این سازه ها نیازمند صرف زمان و هزینه ی زیادی است که این موضوع با توجه به تنوع بسیار بالای هندسه ی سرریزهای غیرخطی پررنگ تر است. در این تحقیق یک روش عمومی برای تخمین آبگذری سرریزهای غیرخطی مبتنی بر تحلیل آبگذری آنها با استفاده از حل همزمان معادلات دیفرانسیل معمولی انرژی و آبگذری سرریز بر روی المان های گسسته سازی شده از میدان حل ارائه شده است. این روش با فرضیات ساده کننده ای توانائی تخمین آبگذری سرریزهای غیرخطی را با خطای بیشینه ی ۱۵ درصد داشته که با توجه به هزینه پایین محاسباتی و توانائی تحلیل طیف گسترده ای از هندسه های پیچیده، می تواند به عنوان یک راهکار جهت ارزیابی اولیه طرح سرریزهای غیرخطی مورد توجه باشد. برای بررسی کارایی روش ارائه شده، از نتایج مدل های آزمایشگاهی سرریزهای مایل، کنگره ای قوسی و سرریز سد ایزابلا استفاده شده است. روش پیشنهادی با همبستگی و دقت بالا، میزان آبگذری سرریزهای مذکور را تخمین زده است. خطای بیشینه ی مشاهده شده برای سرریزهای مایل ۱۲ درصد، کنگره ای قوسی ۱۵ درصد و سد ایزابلا نیز ۱۵ درصد بوده است.

استغراق موضعی, تحلیل المانی, روش EDA, سرریزهای غیرخطی