وقوع بیماری آتشک به با عامل Erwinia amylovora در استان کرمان

  *بخشی از پایان نامه کارشناسی ارشد نگارنده اول، ارائه شده به دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان ** مسئول مکاتبات، پست الکترونیکی: [e-mail] ۱ - گروه گیاهپزشکی دانشگاه شید باهنر کرمان ۲- گروه گیاهپزشکی دانشگاه ولی عصر رفسنجان   بیماری آتشک یکی از مخرب ترین بیماری های باکتریایی درختان هسته دار و دانه دار می باشد. عامل بیماری، Erwinia amylovora از اعضای خانواده Enterobacteriaceae است. از میان درختان میوه، گلابی حساس ترین میزبان و درختانی نظیر سیب، به و برخی دیگر از اعضای خانواده روزاسه نیز به این بیماری حساس هستند. در ایران آتشک برای نخستین بار از برغان کرج گزارش گردید (Zakeri & Sharifnabi ۱۹۹۱). این بیماری سبب بروز علائم متعددی نظیر بلایت شکوفه ها، نکروز و تراوش صمغ شیری رنگ باکتری از اندام های آلوده می گردد. در سال ۱۳۹۱ علائم این بیماری شامل سرخشکیدگی شدید و سیاه شدگی میوه های نارس به (Cydonia oblonga)، در مناطقی از شهرستان شهربابک در استان کرمان مشاهده گردید. نمونه هایی در فصل بهار و پائیز از باغات مختلف به تهیه و برای جداسازی بیمارگر به آزمایشگاه منتقل گردید. نمونه هایی از بافت آلوده تهیه شده و روی محیط کشت اگار غذایی حاوی نیم درصد ساکاروز کشت داده شد. پس از ۷۲ ساعت نگهداری در دمای ۲۷ درجه سلسیوس کلنی های سفید و لعاب دار در حال رشد بر سطح محیط کشت جدا و روی محیط EMB مخطط گردید. به منظور شناسایی جدایه ها از روش های مرفولوژیک و بیوشیمیایی استفاده گردید( Schaad et al. ۲۰۰۱). برای بررسی توان بیماری زایی جدایه ها، سرشاخه های جوان به با سوسپانسیونی حاوی ۱۰۷ کلنی در هر میلی لیتر، مایه زنی شده و در شرایط گلخانه با رطوبت نسبی ۸۰ تا ۱۰۰ درصد و دمای ۲۷ درجه سلسیوس نگهداری گردید. به عنوان کنترل منفی از آب مقطر استریل برای مایه زنی سرشاخه ها استفاده گردید. پنج روز پس از مایه زنی علائم بیماری بصورت زخم های تیره در سرشاخه ها، ایجاد گردید. در سرشاخه هایی که با آب مایه زنی شده بودند علائمی دیده نشد و از بافت های آلوده باکتری بیمارگر مجددا جداسازی گردید. بیست جدایه باکتری در این تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفتند. این جدایه ها روی محیط کشت NAS کلنی های سفیدی ایجاد نموده، گرم منفی، بی هوازی اختیاری بوده و سبب القا واکنش فوق حساسیت در توتون شدند. جدایه ها اکسیداز منفی بوده و توانایی تولید رنگ فلورسنت روی محیط کشت Kings B و رشد در دمای ۳۷ درجه سلسیوس را نداشتند. براساس ویژگی های فنوتیپی و بیوشیمیایی تعیین شده و آزمون بیماری زایی، جدایه ها به عنوان باکتری E. amylovora تشخیص داده شدند. بر اساس اطلاعات ما این نخستین گزارش از وجود بیماری آتشک به، در استان کرمان است.