محسن ناصری - دانشجوی دکتری مهندسی آب
بهزاد رهنما - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آب، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهر
بنفشه زهرایی - دانشیار دانشکده مهدسی عمران، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران

مدل های ماهانه بیلان آب از ابزارهای اصلی در ارزیابی و برنامه ریزی بلند مدت منابع آب محسوب می شوند.ساختار اصلی این مدل ها شامل معادلات پیوستگی ذخیره رطوبتی خاک، آب زیرسطحی و در برخی مواقع آبزیرزمینی است. متغیرهای مورد توجه در مدلسازی بیلان آب حوضه های آبریز شامل رواناب سطحی، بارش، تبخیر و در برخی موارد، دمای متوسط ماهانه حوضه هستند. با توجه به تعدد مجهول های معادلات مورد استفاده برایمدلسازی فرآیند ماهانه بیلان آبی، استفاده از روابط کمکی اجتناب ناپذیر است. این معادلات معمولاً تجربی بوده و بصورت پیش فرض در مدلهای مختلف توصیه شده و مورد استفاده قرار می گیرند. در این مقاله به بهینه سازی ساختارمدل بودیکو به عنوان یکی از مشهورترین و پر استفاده ترین رویکردهای شبیه سازی بیلان ماهانه اقدام شده است. دراین مدل، از تابعی تجربی به عنوان تأمین کننده برابری مجهولات و معلوم های مسئله استفاده می شود که در ادبیات فنی از آن به عنوان تابع Fu یاد می کنند که در ادبیات فنی بیش از هشت تابع برای این منظور توصیه شده است. دراین مدل، در سه مرحله، محاسبات تخمین میزان تبخیر واقعی، اندرکنش آب واقعی قابل جاری شدن و رطوبت خاک و همچنین آب زیرزمینی صورت می گیرد. هدف از این مقاله ارزیابی امکان بکارگیری ترکیب بهینه معادلات پیشنهادی وتخمین پارامترهای مربوطه با استفاده از الگوریتم ژنتیک در سه حوضه آبریز متفاوت در مقیاس ماهانه است که نتایجآن با رویکرد متداول مقایسه شده است و همچنین عدم قطعیت نتایج آن با روش GLUE در در هر دو روش معمول و بهینه ارزیابی شده است

تشخیص ساختار بهینه، مدل بیلان آبی ماهانه، Budyko ، عدم قطعیت، GLUE