سمیه نجفی نودیجه - دبیر زیست شناسی دبیرستان های منطقه گمیشان – استان گلستان
ابراهیم قرنجیک - دبیر زیست شناسی دبیرستان های منطقه گمیشان – استان گلستان

ارگانیسم های زنده باید که تمامی ماده وراثتی (ژنوم ) خود رادر برابر عوامل آسیب زننده به DNA (تنش های ژنوتوکسیک) محافظت کنند از جمله این عوامل می توان به تابش های UV، موتاژنها شیمیایی ، سموم مختلف و تابش های یونیزه کننده می توان اشاره کرد . در سال های اخیر نیز به علت کاهش لایه ازن و اف زایش مقدار این تابشها در سطح زمین نقص های DNA نیز افزایش یافته است. نقص ای عمده DNA شامل دایمر های پریمیدینی بوده و نقص های کوچک تر شامل بازهای اکسیده شده یا هیدراته ،شکست های تک رشته ای و غیره می باشند. در گیاهان که به طور مداوم در معرض این تابشها هستند برای کاهش عوامل محیطی ژنوتوکسیک استراتژی های مختلفی انجام می دهند که از جمله این استراتژی ها، ساخت و استفاده از متابولیت های ثانویه جذب کننده UV نظیر ترکیبات فلاوونوئید و فنولیک می باشد که باعث اجتناب از تاثیرات زیان آور آن می باشد.مهم ترین این آسیب ها تشکیل دایمرها بین پریمیدین های مجاور می باشد که اگر ترمیم نشود باعث مرگ سلول می شود زیرا ساختار مارپیچ DNA را تغییر شکل داده و در همانند سازی و نسخه برداری شرکت می کنند