اثر شیب سنگ بستر آبخوان و گرادیان هیدرولیکی بر آبدهی نسبی چاه

در تحقیق حاضر، جریان آبهای زیرزمینی که در مسیر حرکت به یک چاه در حال پمپاژ برخورد میکنند، با استفاده از یک مدل آزمایشگاهی بررسی شده است. در قسمت بالا دست دستگاه دو عدد جک وجود دارد که توسط آنها شیب کف را میتوان تغییر داد. در آزمایشهای انجام شده شیبهای 1 ،3،5 و 7 درصد و دو شیب منفی 0/5- و1- درصد برای سطح بستر آبخوان در نظر گرفته شده تا اثر شیب را بر روی آبدهی چاه بتوان مطالعه نمود. لولههای خروجی در بالا دست و پایین دست دستگاه به گونه ای تنظیم شده اند که گرادیان هیدرولیکی 7 ،8و9و10و11 درصد مورد آزمایش قرار گیرند. برای بررسی دقیق تر سه نوع خاک با دانهبندی های مختلف از ماسه متوسط تا شن ریز مورد استفاده قرار گرفتهاند. برای اینکه در آزمایشهای مختلف، رقوم آب در چاهی که از آن برداشت میشود ثابت بماند،گرادیان هیدرولیکی به صورتی تغییر کرده که در بالادست آبخوان، ارتفاع سطح آب افزایش یافته و در پایین دست آبخوان ارتفاع سطح آب کاهش یافته به گونهای که تراز آب در محل چاه در تمام آزمایشها ثابت مانده است. در هرآزمایش پس از تنظیم گرادیان هیدرولیکی، با باز کردن شیر فلکه ای که در زیر چاه تعبیه شده، آب از طریق چاه از آبخوان خارج شده و دبی آب خروجی از چاه و دبی آبی که به پایین دست میرسد و از طریق لوله خروجی پایین دستخارج میشود با استفاده از بشر آزمایشگاهی با دقت اندازهگیری شده و نسبت دبی چاه به دبی کل )مجموع دبی چاه و دبی پایین دست( به دست آمده است تا بدین طریق بتوان آبدهی چاه در گرادیانهای هیدرولیکی مختلف را بررسینمود. نتایج نشان میدهد که با افزایش گرادیان هیدرولیکی، از میزان آبدهی چاه کاسته میشود. همچنین با افزایششیب سنگ بستر، میزان آبدهی چاه کاهش مییابد. در واقع با افزایش شیب کف، جریان آب بر روی بستری با شیب بیشتر، با سهولت بیشتری بر قرار میشود. این روند در تمام آزمایشها وجود دارد و حتی در شیبهای بستر منفی نیزدیده میشود.

Keywords:

کلیدی: آبهای زیرزمینی , آبخوان , شیب سنگ بستر , برداشت از چاه , دستگاه هیدرولوژی