بهزاد آزادگان - دانشیار گروه مهندسی آب، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران.

در بیشتر نقاط ایران، دوره خشکی طولانی، کمبود بارش، گسترش شهرها، رشد جمعیت، نیاز به غذا و ارتقاء کیفی زندگی و توسعه کشاورزی برای بهره برداری بیشتر آب، سبب محدودیت کمی و کیفی در منابع آبی گردیده است. باتوجه به مصرف 09 درصد آب در بخش کشاورزی و کاهش این رقم در آینده، کاربرد فاضلابهای تصفیه شده، باعث تغذیه مجدد سفره های آب زیرزمینی و کاهش بهره برداری از آنها، حفظ منابع آب و تأمین نیاز آبی می شود. فاضلابهایشهری دارای عناصر غذایی مورد نیاز گیاه بوده، مصرف انواع کودها را کاهش داده، با تأثیر بر محیط خاک ممکن است موجب شوری، سختی، کلوخه ای شدن و تنزل کیفیت خاک گردد که از نظر زیست محیطی و اقتصادی اهمیت دارند. باتوجه به تمرکز 09 درصد جمعیت کشور در تهران و حومه، کمبود شدید آب و حجم بسیار بالای فاضلابهای شهری،پژوهشی برای بررسی تأثیر پسابها بر کیفیت خاک اراضی کشاورزی جنوب تهران)شهر ری( در قالب طرح بلوک کامل تصادفی، شامل 3 تیمار)پساب تصفیه شده، تصفیه نشده و آب چاه( با سه تکرار اجرا شد. نمونه های خاک از اعماق 30-0 و30-60 سانتی متر هر تیمار تهیه و آزمایشات تجزیه شیمیایی بر روی آنها انجام شد. نتایج نشان داد آبیاری با پساب تصفیه نشده، موجب افزایش معنی دار عناصر غذایی خاک گردیده ولی آبیاری با پساب تصفیه شده باعث تفاوت معنی دار در مقایسه با سایر تیمارها نشد. با نظارت، کنترل و مدیریت مطلوب، استفاده از پسابهای تصفیه شده خروجی ازتصفیه خانه اگر مطابق استاندارد باشد، جایگزین مناسبی برای آب آبیاری است و راهکاری برای کاهش آلودگی زیست محیطی در خاک، گیاه و منابع آب است

آبیاری، پساب تصفیه شده، فاضلاب، کیفیت خاک، عناصر غذایی، محیط زیست