محمدعلی فراهانی - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران،
سیروس منصوری - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک ایران
محسن نظری فر - گروه روانشناسی و مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران

راهبرد مدرسه - محوری در نظام آموزشی ایران از سال ۱۳۷۶ به عنوان اصلی ترین عامل اصلاحات آموزشی به عنوان بستر تحقق مشارکت فراگیر و همه جانبه مردم در تعلیم و تربیت مطرح شده است (آقا زاده ، ۱۳۸۶). و به دنبال آن، در آیین نامه ی اجرایی مدارس مصوب ۱۳۷۹ در تعریف مدرسه محوری آمده است که مدرسه محوری راهبردی برای تسهیل دسترسی به اهداف تعلیم و تربیت از طریق واگذاری بخشی از اختیارهای تصمیم گیری به مدرسه می باشد.در حال حاضر و بر اساس راهکارهای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و مصوبه ۲- ۱۳ برنامه درس ملی در خصوص زمان آموزش ، تکالیف قانونی متعددی پیش روی ما قرار داده است ، از جمله کیفیت بخشی به محیط های یادگیری ، متناسب سازی برنامه های درسی با نیازها و شرایط اقلیمی و جغرافیایی استان ها ، جلب مشارکت حداکثری خانواده ها ،دستگاه های فرهنگی ، هنری ، خدماتی ، مذهبی ، تولیدی و ... در طراحی و اجرای برنامه ها و فعالیت های خارج از کلاس و مدرسه و ارتقای توانمدی های معلمان برای مشارکت موثر آنان در برنامه ریزی درسی در سطح مدرسه و ... این دسته مصوبات قانونی یکی از خاستگاه های اصلی » برنامه ریزی درسی مدرسه « است .پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش ها و فرصت های طرح بوم مدارس در کیفیت بخشی به زیست بوم دانش آموزان در نظام آموزشی ایران و به شیوه ی مرور نظامند از طریق یافته های پژوهش نشان داد شد که اجرای چنین کار مهمی با چالش و موانعی هم روبرو است . از مهم ترین آن ها؛ سطحی نگری ، جایگزینی و به فراموشی سپردن آن است .یافته های پژوهش نشان داد مولفه های پداگوژی معلمان، مشارکت معلمان، مشارکت اولیا، موقعیت اجتماعی و فرهنگی مدارس و امکانات موجود در مدارس دارای تفاوت معناداری در اجرای برنامه ویژه مدرسه است . بر این اساس تمام مولفه های مورد اشاره نقش موثری در اجرای برنامه و یژه مدرسه (طرح بوم) ایفا می کنند.

برنامه بوم مدارس، کیفیت بخشی ، زیست بوم