بررسی فقهی- حقوقی مالکیت زوجه بر نفقه

این مقاله که بهصورت تحلیلی- توصیفی نگاشته شده است به بررسی مالکیت زن بر نفقه پرداخته و بیان میدارد: نفقه زوجه حقی است که با عقد دائم یا موقتی که نفقه در آن شرط شده، با شروطی، ازجمله عقد دائم و عدم نشوز زن، به ملکیت وی درمی آید و مرد مکلف به پرداخت آن بر طبق شان و موقعیت زوجین هست. چنان چه شوهر از این امر سرباز زند؛ طبق قانون مدنی دو نوع ضمانت اجرای تادیه نفقه وجود دارد: ضمانت اجرای مدنی که نخست، الزام شوهر به انفاق از طریق مراجع قضایی، سپس در صورت عدم امکان الزام به تادیه نفقه، طلاق از طریق مراجع قضایی است. ضمانت اجرای کیفری که با توجه به ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده، شوهر به حبس تعزیری درجه شش محکوم میشود؛ و این ضمانت مربوط به نفقه حال یا آینده است، نه نفقه گذشته؛ زیرا نفقه گذشته، مانند دیگر مطالبات زن از شوهرش است. در نحوه مالکیت در برخی مصادیق نفقه بین فقها و حقوقدانان اختلافنظر وجود دارد؛ و قانون مدنی هم ساکت است. به نظر میرسد، نحوه مالکیت مصادیق نفقه متفاوت است و اموالی که انتفاع از آنها موجب تلف شدن عین آنها است مانند خوراک، طبق اراده شوهر وعرف و عادت که مفسر اراده است به نحو تملیک است؛ و اموالی که استفاده از آنها سبب تلف شدن عین آنها نیست، مانند مسکن، به نحو انتفاع است. البته اگر در موردی ثابت شود که مقصود مرد، تملیک بوده است یا در محلی عرف و عادت حکایت از تملیک اشیای فوق میکند، زوجه مالک آنها خواهد بود؛ و میتواند هرگونه تصرفی در آنها نماید؛ بنابراین نحوه مالکیت به نوع اموالی که مرد بهعنوان نفقه به همسرش پرداخت میکند وابسته است.

Keywords:

زن , نفقه , مالکیت , مالکیت نفقه