امین حسین نژاد - دکترای روانشناسی عمومی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران
سعیده شاد - فوق لیسانس، روانشناسی عمومی، دانشگاه سلمان فارسی، واحدکازرون، فارس، ایران
محمدحسین جعفری لاکه - دانشجوی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان، پردیس امام علی (ع) رشت، ایران

با توجه به این که نارسایی در تنظیم هیجان و تاب آوری پایین بر عملکرد تحصیلی و اجتماعی دانش آموزان ، تاثیر منفی میگذارد،عدم تشخیص و درمان آن موجب ایجاد مشکلات آسیب شناختی در زندگی دانش آموزان میشود. بدینترتیب پژوهش حاضر باهدف اثربخشی آموزش مدیریت خشم بر راهبردهای تنظیم هیجان و تاب آوری تحصیلی در دانش آموزان مبتلا به نافرمانی مقابله ای انجام شد. روش این پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. نمونه پژوهش شامل ۲۰ دانش آموزپسر ۱۲ سال پایه ششم ابتدایی مبتلا به نافرمانی مقابله ای شهرستان بندرانزلی در سال ۱۴۰۰ بود که با روش نمونه گیری دردسترس، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه۱۰ دانش آموز) جایدهی شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های نافرمانی مقابله ای (هاشمی و همکاران، (۱۳۸۷، تاب آوری تحصیلی (مارتین، (۲۰۰۲ و تنظیم هیجان (گارنفسکی ،(۲۰۰۱ استفاده شد. به گروه مداخله، مدیریت خشم در ۱۲ جلسه۶۰ دقیقه ای آموزش داده شد، اما به گروه گواه آموزشی داده نشد. هر دو گروه در سه مرحله پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری مورد ارزیابی قرار گرفتند . به منظور تحلیل داده ها از تحلیل آنکوا و آزمون اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها نشان داد آموزش مدیریت خشم بر تنظیم هیجان مثبت، منفی و تاب آوری تحصیلی موثر است .(P<۰/۰۰۰) همچنین مدیریت خشم بر تنظیم هیجان مثبت P<۰/۰۰۰)، (F۱/۵۸۸=۳۴/۱۷، هیجان منفی P<۰/۰۰۰)، (F۱/۵۸۸=۲۹/۱۱۱، و تاب آوری تحصیلی P<۰/۰۰۰)، (F۱/۰۸۶=۸۷/۱۱۴ در مرحله پیگیری دوماهه، موثر است. نتایج نشان دادآموزش مدیریت خشم در افزایش هیجان مثبت و تاب آوری تحصیلی و کاهش هیجان منفی، موثر بود. این روش از طریق آموزش تکنیکهای حل مسئله، به افزایش خودمهارگری، سازش یافتگی روانشناختی، روابط بین فردی سازش یافته ، و عملکرد مثبت در تکالیف تحصیلی منجر شد.

مدیریت خشم، تنظیم هیجان، تاب آوری تحصیلی، نافرمانی مقابله ای