مصطفی جمالی
ابراهیم محمدی گل تپه
فاطمه علی حسین زاده مقدم
سیدمحسن نساج حسینی
عرفان محمدی

قارچ Mycogone perniciosa عامل بیماری حباب تر قارچ خوراکی دکمه ای Agaricus bisporus، بسیار مسری بوده و منجر به کاهش شدید محصول می شود. در این تحقیق بیماریزایی عامل بیماری حباب تر و وقوع تغییرات ظاهری و ساختمانی بافتها از نقطه نظر ریخت شناسی (مورفولوژی) مورد بررسی قرارگرفت. مطالعات با استفاده از میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی نگاره انجام و شیوه بیماریزایی قارچ، همچنین تغییرات به وجود آمده در بافت میزبان بررسی شد. نتایج نشان داد چسبیدن بیمارگر و نفوذ به بافت میزبان، طی مراحل توسعه اندامهای باردهی (کلاهکها) انجام میشود. این مایکوپاتوژن موجب تغییرات سلولی شدید در بافت میزبان میشود. ریسه میزبان در تقابل با ریسه بیمارگر دچار تغییرات شدیدی می شود که با عدم تمایز، بزرگ شدن بیش از حد، گره دار شدن و واکنش تغییرات هیپرپلازی همراه است. تراوش توده مایع خارج سلولی ناشی از فعالیت باکتریهای تخمیرکننده (Putrifing)، منجر به پدیده قطره اشک ( Tear drop) در سطح قارچ خوراکی میشود. وقتی اندامهای باردهی اولیه آلوده میشوند، توده قارچی خوراکی تشکیل شده خیلی نامنظم، بزرگ وحالت توموری شکل توسعه پیدا میکند و هیچگونه علائم تمایز سلولی و تشکیل اندامهای باردهی در قارچ خوراکی دیده نمیشود. بنظر میرسد ساختمان ریسه بیمارگر ضمن نفوذ به بافت میزبان، هیچگونه تغییری نمیکند اما منجر به تغییرات شدید سلولی در بافت میزبان خود شده و در نهایت سبب لیز شدن میزبان می گردد.

کلیدواژه: حباب تر, قارچ خوراکی دکمه ای, باکتری های تخمیرکننده, قطره اشک, بیماری زایی