محمد ذونعمت کرمانی - استادیار بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
رسول اسدی - مدرس گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

به منظور ارزیابی تاثیر پتانسیل ماتریک خاک و الگوی کارگذاری لوله آبده بر عملکرد و کارایی مصرف آب خیار گلخانه ای، آزمایشی در قالب طرح کرت های نواری دوبار خرد شده (استریپ اسپلیت پلات) با سه تکرار در منطقه جیرفت استان کرمان طی دو سال ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ اجرا شد. در این آزمایش، چهار آستانه پتانسیل (۴۵=۱I، ۵۵=۲I، ۶۵=۳I و ۷۵=۴I سانتی بار برای شروع آبیاری) به عنوان عامل اصلی، و چهار الگوی کارگذاری لوله آبده، شامل دو سیستم آبیاری قطره ای (سطحی ۱S و زیرسطحی ۲S) و دو آرایش لوله آبده (برای هر ردیف کاشت روی پشته (معمولی ۱L) و یک در میان بین دو ردیف کاشت ۲L) به عنوان عوامل فرعی مقایسه شدند. نتایج نشان داد شاخص های عملکرد، سطح برگ، ارتفاع بوته، طول و قطر میوه در آستانه پتانسیل ۵۵ سانتی بار در مقایسه با نقطه پتانسیلی ۴۵ سانتی بار، به ترتیب ۲/۱، ۹/۱، ۳۵/۰، ۷۳/۰ و ۲/۱ درصد کاهش داشت و با وجود این، صرفه جویی ۷۰۰ متر مکعب آب در هکتار و افزایش ۶/۱۰ درصدی کارایی مصرف آب حاصل شد. از طرف دیگر صفات عملکرد و کارایی مصرف آب در سیستم آبیاری قطره ای زیرسطحی به ترتیب ۶ و ۱۳/۶ درصد نسبت به سیستم آبیاری قطره ای سطحی و همچنین در آرایش لوله آبده به صورت معمولی (۱L) به ترتیب ۵/۷ و ۷/۷ درصد نسبت به آرایش لوله آبده به صورت یک درمیان (۲L) بیشتر بود.

اجزای عملکرد, آرایش لوله آبده, آستانه پتانسیل, جیرفت, سیستم آبیاری