سیده لیلا رضوی طوسی - دانشجوی فوق دکتری، گروه سازه های آبی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران - ایران
جمال محمدولی سامانی - استاد، گروه سازه های آبی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران- ایران

آب از محورهای اصلی توسعه پایدار و رکن اساسی آمایش سرزمین است و مدیریت پایدار کمی و کیفی منابع و مصارف آن، نقش مهمی در ارتقای بهداشت، رفاه اجتماعی و توسعه پایدار دارد. از طرف دیگر، با توجه به ارزش اجتماعی، اقتصادی، امنیتی، سیاسی و زیست­محیطی این ماده حیاتی، تصمیم­گیری و مدیریت در زمینه منابع آب بسیار مهم است. راهبردهای توسعه بلندمدت بخش آب کشور، گذشته از اینکه راهنمای مناسبی برای تدوین برنامه های مدیریت آب کشور در حوضه­های آبریز است، با ایجاد هم پیوندی در عرصه های مدیریت فرابخشی آب، موجب بهره برداری بهینه از منابع آب کشور خواهد شد. در برنامه­ریزی کلان ملی، اولویت­بندی حوضه­های آبریز، بخش مهمی از برنامه جامع آب در زمینه تخصیص منابع برای حوضه­های آبریز است که کمتر به آن توجه شده است. با توجه به اهمیت مسئله و پیچیدگی آن به علت وجود راهبردهای مختلف با درجات تاثیر متفاوت و همچنین ارتباطات پیچیده بین راهبردها، در این تحقیق اولویت­بندی حوضه­های آبریز با استفاده از روش ANP و روش ترکیبی ANP با TOPSIS فازی انجام گرفته است. گزینه­های بررسی شده، حوضه­های آبریز بحرانی کشور شامل حوضه آبریز دریاچه ارومیه، اترک، سفیدرود، دریاچه نمک و زاینده­رود است. نتایج نشان می­دهند که حوضه آبریز دریاچه ارومیه و اترک، به­ترتیب بیشترین و کمترین امتیاز را دارند. این بدان معناست که حوضه آبریز ارومیه برای اعمال راهبردهای بخش آب در اولویت قرار دارد و به عبارتی بحرانی­ترین حوضه است. درنتیجه، اعمال راهبردهای آب در این حوضه آبریز نسبت به دیگر حوضه­ها ضروری­تر است.        

اولویت­بندی, حوضه آبریز, روش فرایند تحلیل شبکه­ای (ANP), روش TOPSIS فازی, مدیریت