نادر حیدری - استادیار بخش تحقیقات مهندسی آبیاری و زهکشی، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، کرج

این تحقیق با هدف تعیین مقدار کارایی مصرف آب محصولات کشاورزی عمده و در شرایط مدیریت کشاورزان و همچنین شناخت عوامل و مسائل تاثیرگذار بر مقدار آن، در مناطق کرمان، همدان، مغان، گلستان و خوزستان به اجرا درآمد. تحقیق حاضر ضمن مرور کامل سایر نتایج موجود، مقدار شاخص کارایی مصرف آب محصولات کشاورزی عمده در مناطق انتخابی را تعیین و دلایل و منابع کاهش آن را نیز بررسی و تحلیل نموده است. بر اساس روش تحقیق، میزان عملکرد محصول اولیه (کیلوگرم) و میزان حجم ناخالص آب آبیاری کاربردی (متر مکعب) برای تولید محصول، تعیین شده و از آنجا شاخص کارایی مصرف آب محاسبه گردیده است. براساس نتایج حاصله متوسط مقدار شاخص کارایی مصرف آب محصولات زراعی گندم (دانه)، چغندرقند (غده)، سیب زمینی، ذرت علوفه ای، پنبه (وش)، یونجه (خشک شده در هوا)، جو (دانه)، نخود آبی و نیشکر (نی) به ترتیب ۷۳/۰، ۵۶/۴، ۱۸/۲، ۵۸/۵،۷۱/۰، ۴۶/۱، ۵۶/۰، ۱۸/۰ و ۹۴/۲ کیلوگرم محصول بر متر مکعب آب مصرفی اندازه گیری گردید. با استفاده از آمار سطح زیر کشت محصولات زراعی انتخابی در مناطق مختلف و ارقام متوسط کارایی مصرف آب، متوسط وزنی شاخص کارایی مصرف آب کشور ۳۸/۱ کیلوگرم بر متر مکعب آب محاسبه گردید.

ارزیابی, حجم آب مصرفی, عملکرد, کارایی مصرف آب, محصول, مدیریت, مناطق