تاثیر برنامه آموزشی در پیشگیری از افسردگی پس از زایمان؛ یک کارآزمایی نیمه تجربی

مداخلات پیشگیری کننده و شناسایی زودرس علائم افسردگی بهترین راه موثر مقابله با این عارضه بوده و آموزش اساسی ترین روش پیشگیری اولیه است، مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر برنامه آموزشی بر پیشگیری از افسردگی پس از زایمان در مادران نخست زا طراحی گردید. این مطالعه به صورت یک کارآزمایی میدانی نیمه تجربی در دو مرکز بهداشتی درمانی منتخب شهر سنندج در سال ۱۳۹۰ انجام شد. به منظور پیشگیری از تاثیر برنامه آموزشی بر مادران گروه کنترل، یک مرکز به طور تصادفی به گروه کنترل و دیگری به گروه مداخله اختصاص یافت. با نمونه گیری مستمر در هر مرکز ۱۰۰ مادر انتخاب شدند. گروه مداخله برنامه آموزشی در خصوص افسردگی پس از زایمان طی سه جلسه ۲۰ دقیقه ای به صورت فردی در ۱۴-۱۰ روز اول، ۶ و نیز و ۸ هفته پس از زایمان ارائه شد و همچنین کتابچه آموزشی به مادران گردید هردو هفته یک بار وضعیت مادر به صورت تلفنی بررسی شده، و نکات آموزشی یادآوری شد. گروه کنترل فقط مراقبت روتین پس از زایمان را داشتند. تاثیر برنامه با مقایسه نمرات افسردگی ادینبرو در ۸ و ۱۲ هفته بعد از زایمان در هر دو گروه سنجیده شد. مشخصات دموگرافیک و نمرات ادینبرو دو گروه قبل از مطالعه تفاوت آماری معنی دار نداشت. اجرای برنامه آموزشی موجب تفاوت آماری معنی دار در میانگین نمرات افسردگی ادینبرو گروه مداخله در ۸ و ۱۲ هفته پس از زایمان گردید. میانگین نمرات گروه کنترل، ۸ و ۱۲ هفته پس از زایمان تفاوت آماری معنی دار نداشت. نتایج نشان دهنده کاهش نمرات افسردگی ادینبرو بود اجرای این برنامه در مراقبت های پس از زایمان می تواند به عنوان یکی از راهکارهای مناسب در جهت ارتقای سلامت مادران، کاهش و پیشگیری از افسردگی در مداخلات بهداشتی کشوری مورد توجه قرار گیرد.

Keywords:

Educational program , Postpartum Depression , Prevention , primiparous , برنامه آموزشی , افسردگی پس از زایمان , پیشگیری , نخست زا