طراحی و روان سنجی ابزار سنجش خودکارآمدی درک شده بیماران میانسال (۶۰-۳۰ ساله) مبتلا به دیابت نوع۲ برای مراقبت از خود

دیابت، بیماری مزمن و ناتوان کننده ای همانند سایر بیماری های مزمن بوده، و مراقبت مناسب از خود، موجب ارتقای سطح زندگی افراد مبتلا به دیابت، جلوگیری از شدت یافتن بیماری و کاهش عوارض ناشی از این بیماری خواهد شد. درک بیمار از کارآمد بودن خویش در انجام خودمراقبتی، یکی از مهم ترین عوامل موثر بر موفقیت او در اجرای این امر است. مطالعه کیفی کمی حاضر با هدف طراحی روانسنجی خودکارآمدی درک شده بیماران ۳۰ تا ۶۰ سال مبتلا به دیابت نوع ۲ در سال های ۹۰-۸۸ در شهر تهران به اجرا درآمد. بخش کیفی مطالعه جهت طراحی گویه های پرسشنامه انجام گردید و ماحصل آن یک پرسشنامه ۲۱ گویه ای بود. تعداد گویه ها پس از بررسی روایی صوری و محتوایی به ۱۸ مورد تقلیل یافته و در تحلیل عاملی اکتشافی با حذف یک گویه از حیطه تغذیه، درصد واریانس بیان شده معادل ۶۷/۴ بود. تحلیل عاملی تاییدی، برازش مناسب داده ها را نشان داد. در بررسی پایایی، ضریب آلفای کرونباخ (۰/۸۵=α)، بر همسانی درونی مناسب ابزار دلالت داشته و بازآزمایی ابزار با فاصله ۲ هفته، ثبات قابل قبول ابزار را نشان داد (۰/۸۱=ICC). پرسشنامه نهایی با ۱۷ گویه در ۵ حیطه (تغذیه، فعالیت بدنی، خودپایشی قند خون، مراقبت از پا و استعمال دخانیات) شکل گرفت. تحلیل داده های مطالعه نشان داد که ابزار طراحی شده، وسیله ای عینی و ساده برای ارزیابی خودکارآمدی درک شده بیماران میانسال مبتلا به دیابت نوع۲ برای مراقبت از خود است.

Keywords:

diabetes mellitus type ۲ , self-care , perceived self-efficacy , middle-aged , دیابت نوع۲ , مراقبت از خود , خودکارآمدی درک شده , میانسال , تحلیل عاملی