علیرضا آقایوسفی - Department of psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran
برزو امیرپور - Department of psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran
احمد علیپور - Department of psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran
حسین زارع - Department of psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

مقدمه: خشم و خصومت از میان نا هنجاری های اضطرابی با اختلال استرس پس از سانحه ارتباط بالایی دارد و می تواند تداوم نشانگان این اختلال را پیش بینی کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان پردازش شناختی در کاهش خشم و خصومت جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه اجرا شد. روش بررسی: روش پژوهش، نیمه آزمایشی (با طرح پیش آزمون- پس آزمون) و گروه کنترل بود. ۲۴جانباز جنگ مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طریق تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرارداده شدند. داده ها بر اساس چک لیست نشانگان اختلال استرس پس از سانحه و خرده مقیاس های خشم و خصومت از پرسشنامه پرخاشگری باس و پری گردآوری شدند. سپس جلسات درمان پردازش شناختی به مدت ۱۲ جلسه ۱ ساعتی برای گروه آزمایش اجرا شد. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس چند متغیری حاکی از آن بود که میانگین نمرات گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در خشم و خصومت به طور معناداری کاهش یافته است (۰۵/۰>p). بحث و نتیجه گیری: با عنایت به پیامدهای منفی خشم و خصومت بر روابط خانوادگی، اجتماعی و شغلی در جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه، می توان از اثربخشی درمان پردازش شناختی در کاهش نشانگان خشم و خصومت بهره برد.

Keywords: posttraumatic stress disorder, anger, hostility, cognitive processing, war veterans, کلمات کلیدی: اختلال استرس پس از سانحه, خشم, خصومت, درمان پردازش شناختی, جانبازان جنگ