سیده مریم حسینی لرگانی - دانشجوی دکترای برنامه درسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی
کوروش فتحی واجارگاه - استاد دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی
محبوبه عارفی - دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی
کیومرث زرافشانی - دانشیار دانشکده کشاورزی و عضو مرکز توسعه اقتصادی و اجتماعی دانشگاه رازی

غیراثربخش بودن آموزش ها یکی از عمده ترین نقدهایی است که توجه بسیاری از منتقدان آموزش عالی را به خود جلب کرده است. یادگیری زائد مفهومی است که می تواند فصل جدیدی در پژوهش های تعلیم و تربیت باز نماید. هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل این مفهوم و راهکارهای کاهش آن در نظام آموزش عالی ایران است. در پژوهش حاضر با هدف دست یابی به اجماع نظر متخصصان، از روش دلفی در سه مرحله استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش را متخصصان و صاحب نظران برنامه درسی و آموزش عالی تشکیل می دهند. نمونه آماری این پژوهش مشتمل بر چهل نفر متخصص بود که به روش گلوله برفی شناسایی شدند و در نهایت سی نفر به همکاری پاسخ مثبت دادند. تحلیل نهایی در بررسی این مفهوم با استفاده از نرم افزارهای (SPSS) و (NVivo) نشان داد که یادگیری زائد عبارت است از غیرکاربردی بودن درس ها، نامتناسب بودن محتوا و برنامه درسی ناکارآمد. همچنین توانمندسازی اعضای هیات علمی، تاکید بر یادگیری مادام العمر، آزادی آکادمیک، بازنگری و ارزیابی مستمر برنامه های درسی نیز به عنوان مهم ترین راهکارهای کاهش یادگیری زائد ارائه شده است. 

مفهوم سازی, یادگیری زائد, نظام آموزش عالی, روش دلفی