فرزانه دشتی - استاد مدعو گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، آبادان، ایران (نویسنده مسئول)
عبدالکریم شاحیدر - استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

شهروندی و حقوق شهروندی از جمله مفاهیم نوظهوری است که توجه ویژه­ای به برابری و عدالت دارند و در نظریات مختلف سیاسی، اجتماعی و حقوقی از جایگاه خاصی برخوردارند. حقوق شهروندی بر سه اصل حقوق مدنی، حقوق سیاسی و حقوق اجتماعی بنیان نهاده شده و از ارکان اصلی حقوق بشر به شمار می­آید. حقوق شهروندی حول سه مولفه عضویت، حق­ها و مشارکت و در چهارچوب حکومت­های دموکراتیک به دست می­آید. همواره در بررسی و مطالعه حقوق شهروندی، ارتباط تنگاتنگ و آمیختگی ویژه­ای بین جامعه مدنی و شهروندی به چشم می­خورد. به نظر می­رسد که جامعه مدنی پیش شرط و ضامن اجرایی استیفای حقوق شهروندی است. ضمنا اگر شهروندان نقش شهروندی خود را در ارتباط با قدرت و سیاست با مشارکت فعال و موثر از طریق نهادهای مدنی بهتر بازی کنند، می­توانند در اصلاح و بهبود امور سیاسی و تقویت پایه­های دموکراتیک نظام سیاسی بسیار موثر باشند. در این پژوهش که با روش توصیفی-تحلیلی صورت پذیرفته، ما برآنیم تا ضمن بررسی مبانی و مفاهیم حقوق شهروندی، به بررسی نقش و جایگاه جامعه مدنی در تحقق حقوق شهروندی بپردازیم.   

شهروند, حقوق شهروندی, مشارکت, جامعه مدنی, دموکراسی