پیرامون نظریه بطلان تحقیقات مقدماتی در فرآیند دادرسی کیفری ایران (با توجه به قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲/۱۲/۰۴)

تحقیقات ­مقدماتی یکی از مهم ترین مراحل دادرسی­ کیفری است که عبارت از مجموعه­ اقدامات و تحقیقاتی است که از سوی ضابطان دادگستری راسا یا به دستور و حسب ارجاع مقامات قضائی یا از سوی بازپرسان، دادستان ­ها یا دادیاران تحقیق و نیز سایر مقامات قضائی به منظور کشف، تسجیل و تمهید دلائل، اعم از دلائل اثبات جرم و دلائل مفید به حال متهم، با توجه به اصل برائت، صورت می­ پذیرد و هدف اصلی آن آماده ­سازی پرونده و تسهیل و تسریع رسیدگی در دادگاه است. در این مرحله باید حقوق متهم تماما رعایت شود از جمله این حقوق می ­توان به حق تفهیم اتهام با ذکر دلایل آن، حق سکوت و اعلام آن، حق داشتن وکیل و اعلام آن، حق منع تاخیر و تعلل در تفهیم اتهام پس از احضار یا دستگیری متهمان، حق تذکر به مواظبت در اظهارات، حق منع شکنجه جسمی و روحی در اثنای بازجویی و حق ابطال تحقیقات ناقض حقوق دفاعی متهمان اشاره کرد. قانون آئین دادرسی کیفری از این جهت مورد انتقاد قرار گرفته است که چگونه نظریه بطلان را با این درجه از اهمیت به بوته فراموشی سپرده و به صراحت نامی از آن به میان نیاورده است. امکان دارد گفته شود قانونگذار به قضات خود اعتماد کرده و در برخی موارد ضمانت اجرا را به تشخیص آن ­ها واگذار کرده است. این پژوهش به صورت کتابخانه ­ای-اسنادی انجام شده است.

Keywords:

تحقیقات مقدماتی , تعقیب متهم , مقام قضایی , آرای باطل , دادرسی کیفری