فخری اله یاری - دانشجوی دکتری گروه محیط زیست، دانشکده کشاورزی و علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، رودهن، ایران.
آزیتا بهبهانی نیا - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده کشاورزی و علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، رودهن، ایران. (مسوول مکاتبات)
حسین رحامی - دانشیار دانشکده علوم مهندسی پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
مریم فراهانی - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده کشاورزی و علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، رودهن، ایران.
سمیرا خدیوی - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده کشاورزی و علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، رودهن، ایران.

زمینه و هدف: بسیاری از جوامع، به طور عمده در جهان توسعه­یافته از برنامه­ها و سیستم­های ارزیابی پایداری محلات برای سنجش میزان موفقیت خود در نزدیکی به اهداف توسعه پایدار استفاده می­کنند. ویژگی­ها و موفقیت این سیستم­ها در میزان پوشش ابعاد مختلف پایداری موضوعی است که باید مورد توجه برنامه­ریزان و طراحان شهری قرار گیرد. در این پژوهش با هدف شناخت، بررسی و مقایسه محدودیت­ها و قابلیت­های سیستم­های ارزیابی پایداری محلات به بررسی انتقادی چهار مورد از سیستم­های شناخته شده در این زمینه یعنی LEED-ND،BREEAM-Communities ، CASBEE-UD و DGNB-NSQ پرداخته شده است. روش بررسی: در این پژوهش با بررسی گسترده متون و قیاس تطبیقی از چهار سیستم ارزیابی پایداری محلات و با استفاده از روش تحلیل محتوا به مسائلی از قبیل مقایسه ساختار و طبقه­بندی، وزن موضوعات و معیارها، میزان پوشش پایداری و غیره پرداخته شده است. پس از مقایسه کلی سیستم­های ارزیابی پایداری محلات، چارچوب مقایسه­ای بر مبنای چهار بعد توسعه پایدار شهری در قالب ۸ موضوع شکل گرفته است. لازم به ذکر است این پژوهش در سال ۱۳۹۹ انجام شده است. یافته­ها: علی­رغم مشاهده ساختار درخت مانند در سیستم­ها، تفاوت در اهمیت موضوعات و میزان پوشش پایداری قابل مشاهده است. بررسی­ها نشان داد بیش از ۶۸% معیارهای ارزیابی بر بعد محیطی تاکید داشته و دو موضوع کاربری اراضی- بافت شهری- چیدمان ساختمان­ها با بیش از ۲۰% و منابع (انرژی، آب، مصالح) با بیش از ۱۳%، موضوعات مهم و تاثیرگذار در روند ارزیابی محلات شناخته­ شدند. این در حالی است که در خصوص سایر موضوعات رویکرد سیستم­ها متفاوت بوده است. بحث و نتیجه­گیری: نتایج پژوهش نشان داد سیستم­های مورد بررسی علی­رغم ارائه روش­های عملیاتی مفید در راستای ارزیابی پایداری به دلیل تمرکز بیش از حد بر بعد محیطی و به همان نسبت غفلت از سایر ابعاد پایداری، در ارزیابی پایداری محلات به صورت یکپارچه کارا نبوده و نیاز به بلوغ بیشتری دارند.

توسعه پایدار محلی, ابعاد و شاخص های پایداری, سیستم ارزیابی پایداری, مطالعه انطباقی سیستم ها