علی شفیعی - کارشناس ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامی، فردوس، ایران

در حال حاضر رشد جمعیت مشکلات تامین مواد غذایی را دو چندان کرده و بسیاری معتقدند که اگر جمعیت با یک آهنگ تصاعد حسابی رشد نماید نیاز به غذا آهنگ رشد تصاعد هندسی خواهد داشت ، طی سالهای گذشتهبازدهی محصولات کشاورزی بطور چشمگیری افزایش یافته و این افزایش مدیون عوامل مختلف از جمله کاربرد روشهای علمی در مراحل مختلف کاشت ، داشت و برداشت بوده است 0 باتوجه به شرایط نامساعد اقلیمی وتغییر اقلیمدر تمامی دنیا و خصوصا مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران یکی از عوامل مهم در افزایش بازدهی محصول تامین آب مورد نیاز گیاه در یک نظام پایدار میباشد 0خشکی و خشکسالی مهمترین عوامل تنش زای محیطی هستند کهتولید محصولات کشاورزی را با مشکل مواجه میسازند آثار این عوامل زمانی بروز پیدا می کند که ترکیبی از عوامل فیزیکی و محیطی شامل کم آبی )افت آبهای زیر زمینی( ،افزایش غلظت نمک در خاک ،تبخیر بالا و سایر عوامل باعث ایجاد تنش در فیزیولوژی رشد گیاه شده و در نتیجه باعث کاهش تولید شود. مطالب این مقاله مربوط به تاثیر اقلیموشرایط خشکسالی بر منابع آب ،افت آبهای زیر زمینی وافزایش غلظت نمک در اراضی وکاهش عملکرد محصول گندم درشهرسستان فردوس با توجه به روند نزولی هیدرو گراف واحد آبخوان دشت فردوس که حکایت از کاهش حجم آبخوان آبرفتی و کاهش مخزن آب زیرزمینی این دشت می نماید،بوده وبررسیها نشان می دهد در طول دوره پنج ساله 77-78 لغایت 81-82 سطح آب زیرزمینی معادل 0/77 متر و سالانه بطور متوسط 0/15 متر افت نموده است با درنظرگرفتن میزان ضریب ذخیره برابر 6/5 درصد و مساحت آبخوان برابر 100 کیلومترمربع سالانه شاهد کسری مخزن معادل 1 میلیون مترمکعب در آبخوان آبرفتی این دشت هستیم. هدایت الکتریکی آب در نقاط مختلف از کمتر از 8000 میکروموس بر سانتی متر اندازه گیری شده و در بخش جنوب غربی این دشت به بیش از 80100 میکروموس برسانتی متر میرسد.افزایش هدایت الکتریکی از شرق به غرب در جهت جریان آب زیرزمینی عمدتاً به واسطه عملکرد پدیده انحلال آب زیرزمینی، بهره برداری و نفوذ آبهای با کیفیت نامناسب و آب برگشتی پسابهای کشاورزی و شهری می باشد. که با در نظر گرفتن شوری آب منابع ابی مسلما میزان نمک در اثر انجام آبیاریهای مداوم وعدم وجودبارانهای موثر شدیدا افزایش می یابد . در یک دوره دهساله با توجه به آمار بارندگی و همچنین آمارهواشناسی ودر نظر گرفتن فرمول تعیین وضعیت خشکی در شهرستان عملکرد گندم در منطقه با توجه به وضعیت اقلیم شهرستان کاهشیافته و میتوان یکی از مهمترین عوامل را خشکیدگی بوته ها بر اثر افزایش املاح در سطح خاک دانست که بررسی نشان میدهد بیش 00 درصد تراکم بوته در متر مربع در این شرایط کاهش یافته ورشد محصول با تراکم کمتر از 80درصد انجام میگیرد ضمن اینکه در دو سال متوالی میزان کاهش عملکرد در ارقام مقاوم وحساس محاسبه شده وپس از آن مشخص گردید که ارقام مقاوم کاهش عملکرد کمتری نسبت به ارقام حساس داشته اند

الگوی کشت ،خشکسالی ،کارائی مصرف آب