حیدر غفاری گوشه - دانش آموخته کارشناسی ارشد فیزیک خاک دانشگاه تبریز
محمد نکویی مهر - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری
مجید فرزان - محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری

رشد گیاه بطور مستقیم تحت تاثیر رطوبت خاک، تهویه و مقاومت مکانیکی خاک در برابر نفوذ ریشه قرار دارد. دامنه رطوبتی با کمترین محدودیت (LLWR) دامنه­ای از رطوبت خاک است که در آن رشد گیاه در ارتباط با مکش ماتریک، تهویه و مقاومت مکانیکی خاک با کمترین محدودیت روبرو است. در این پژوهش اثر خاکورزی بر فاکتورهای فیزیکی کنترل کننده رشد گیاه در قالب شاخص LLWR بررسی گردید. با استفاده از استوانه­های فلزی تعداد شصت نمونه خاک دست نخورده از دو قطعه زمین کشاورزی مجاور هم، یکی با سیستم خاکورزی مرسوم و دیگری با سیستم بدون خاکورزی (به مدت ۲ سال) جمع آوری شده و منحنی رطوبتی، منحنی مقاومت و وزن مخصوص ظاهری نمونه­های خاک اندازه­گیری گردید. نتایج نشان داد که مقدار LLWR در سیستم خاکورزی مرسوم به طور معنی­دار بیشتر بود (P<۰.۰۱). در سیستم بدون خاکورزی در ۶۳% نمونه­ها θSR (رطوبت معادل مقاومت فروروی ۲ مگاپاسکال) به عنوان حد پایینی LLWR جایگزین θPWP (رطوبت در نقطه پژمردگی) گردید. در حالیکه این رقم در خاکورزی مرسوم ۵۳% بود. مقدار شاخص LLWR در هر دو سیستم خاکورزی با افزایش وزن مخصوص ظاهری تا یک حد مشخص، ابتدا روند صعودی داشته و از آن به بعد کاهش یافته است.

مقاومت مکانیکی خاک, دامنه رطوبتی با کمترین محدودیت, خاکورزی, منحنی رطوبتی