علیرضا وحیدی - هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان ، دانشگاه جیرفت

یکی از چالش های مهم در جهان کنونی رقابت برای دسترسی برای منابع آب می باشد تغییر اقلیم از پدیده هایی است آینده جهان را با تهدید مواجه نموده است. خاورمیانه در منطقه ای خشک و نیمه خشک واقع شده و منابع آب محدودی دارد و تغییر اقلیم ، منابع آب در حوضه های آبریز آن را تا 21 درصد تا سال 1202 کاهش خواهد داد. بر اساس سناریوهای هیات بین الدول تغییر اقلیم تا سال 1212 درجه حرارت در این منطقه 2تا 1درجه افزایش خواهد یافت و ازمیزان بارش تا 12 درصد کاسته خواهد شدکه این اتفاق تاثیر مستقیم بر منابع آب در این منطقه خشک بخصوص ایران گذاشته و باعث ایجاد چالش های جدیدی برای منابع آب خواهد شد. تغییر اقلیم یک پدیده پیچیده اتمسفری اقیانوسی –در مقیاس جهانی و در دراز مدت است. این تغییر به دلایل دگرگونی درونی در سامانه اقلیم ، تغییرات در بر هم کنش هایمؤلفه های تشکیل دهنده سامانه آن، تغییرات ایجاد شده در نیروی خارجی مؤثر بر سامانه، تغییر در عوامل محیطی و فعالیت های انسانی است. اقلیم هر منطقه با توجه به میزان آب موجود در آن منطقه تعیین می شود. مقدار آب موجود بهمقدار بارش باران و برف، مقدار رواناب و شدت تبخیر بستگی دارد. یکی از تأثیرات مهم گرم شدن زمین احتمالاً بر هیدرولوژی ومنابع آب است که تأثیر مهمی بر بسیاری از موضوعات اقتصادی، اجتماعی و محیطی خواهد داشت. پدیدهتغییر آب و هوا موجب تکرار حوادث غیر مترقبه نظیر خشکسالی و سیل میگردد که بر منابع آبی تأثیر می گذارد. گرمایشزمین که به دنبال آن افزایش دما انتظار می رود، سبب افزایش رواناب حاصل از ذوب برف زمستانی و کاهش رواناب های بهاره می گردد. کاهش ذخایر برفی در کوهستان ها )به عنوان منابع ذخیره آب در فصول خشک سال( که میزان آوردرودخانه ها را در فصل خشک نسبت به وضعیت کنونی دچار تحولاتی خواهد کرد و سبب لزوم تجدید نظر در سیاست بهرهبرداری از مخازن سدها خواهد شد. به طور کلی اثرات پدیده تغییرات اقلیم و گرم شدن کره زمین بر منابع آب را می توان در تغییر مدت، شدت و زمان بارش، تغییر در میزان تبخیر و تعرق در مناطق مختلف کره زمین، تغییر در حجم، زمان ومدت و چندین عامل دیگر جستجو کرد که در این مقاله به بررسی این فاکتورها و تأثیر آن ها بر منابع آبی ایران پرداخته شده است

تغییر اقلیم ، خشکسالی، منابع آب