محمدرضا عابدی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران (نویسنده مسئول).
محمد مهدی پور - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
فرست لفتی رضا الکاکی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

قرابت­ها و زمینه­های فرهنگی مشترک میان فارسی زبانان و کردی زبانان و تجربیات مشترک و ممتد تاریخی آن ها، سبب پدید ­آمدن سرمایه­های مشترک فرهنگی شده ­است. از بارزترین این سرمایه­ها، ضرب­المثل­های رایج در این دو زبان است. بر این اساس نگارندگان در پژوهش حاضر به بررسی امثال و حکم فارسی و کردی از منظر دوگانه نیکی و بدی پرداخته­اند. روش پژوهش تحلیلی- تطبیقی است و به اسناد و منابع کتابخانه­ای اتکا­ دارد. در این جستار صرفا مثل­هایی آمده ­است که در زبان کردی یا در زبان فارسی معادل متناظر دارند و در کنار هم زوج­مثل هستند. نتایج این مطالعه اهمیت نیکی و بدی در فرهنگ فارسی و کردی و مشابهت بسیار امثال و حکم رایج در میان مردمان این دو زبان را نشان ­می­دهد. طبق بررسی، در جامعه آماری تحقیق، یعنی کل ضرب­المثل­های مضبوط در منابع مورد استفاده، از میان ۵۲ زوج مثل مرتبط با دوگانه نیکی و بدی تنها ۱۴ مورد از منظر سطح زبان و شیوه بیان متفاوت­ بودند و مابقی یا کاملا یکسان یا مشابه هم بودند. همچنین مفاهیم بدی و نیکی در هر دو زبان مانند هم مورد سرزنش و نکوهش یا دارای ارزش تلقی ­شدهاند. غالب امثال مورد بررسی در مرتبه نخست، ریشه در تعالیم مشترک اسلامی و مذهبی دارند و در مرتبه بعدی از سنت­ها و باورهای اصیل کردی­زبانان و فارسی­زبانان نشئت ­می­گیرند.

امثال, فارسی, کردی, همسان, مشابه, متفاوت, تقابل