مسعود گودرزی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری کشور
محمدحسین مهدیان - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری کشور

مناطق خشک بیشتر از یک سوم مساحت کره زمین را تشکیل می دهند که در حدود نیمی از این سطح جمعیتی در حدود 630 میلیون نفر را در خود جای داده است. نصف باقیمانده این منطقه به هیچ وجه نمی تواند شرایط مناسب زندگی بشر و فعالیتهای او را فراهم آورد. از طرفی زیاده خواهی بشر و فعالیتهای توسعه ای حساب نشده وی در بخش وسیعی از این کره خاکی، سبب شده است هر ساله مساحت قابل توجهی از اراضی حاصلخیز به اراضی لم یزرع و کویری تبدیل گردد. کشور ایران به سبب واقع شدن بر روی کمربند خشک جهانی همواره در معرض انواع بلایای طبیعی است. بخشی از این بلایا که به صورت وقوع خشکسالی ها و سیلابها نمود دارند، بعنوان بلایای اکولوژیک خوانده می شود. این بلایا با سوء مدیریت بشدت تشدید میشوند. خشکی در کشور ما یک واقعیت اکولوژیک محسوب میگردد. لیکن در کشور ما هنوز هم از بسیاری از پتانسیلهای آبی استفاده نمی شود و بمرور زمان ما بسیاری از روشهای بهره برداری هوشمندانه از منابع آبی نیاکان خود را نیز به بوته فراموشی سپرده ایم و در عوض به روشهای نامناسب رو آورده ایم که موجب شده است در بسیاری از دشتهای کشور وضعیت منابع آب به مرحله بحرانی و فرا بحرانی برسد. الگوی مصرف آب در کشور در بخشهای مختلف نامناسب است، راندمان آبی در کشاورزی بسیار پایین است و هنوز هم بازیافت آب مورد توجه جدی قرار نگرفته است و همه اینها در حالیست که متوسط بارش کشور کمتر از یک سوم متوسط جهانی است و همین مقدار اندک بارش نی زاز نظر زمانی و مکانی دارای پراکنش نامناسب زمانی و مکانی است. دراین مقاله سعی می شود ضمن بررسی جنبه های مدیریت منابع در خصوص روشهای سنتی استفاده از منابع آب مطالبی ارائه گردد.