احمد فاتحی مرج - استادیار پژوهشی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری و رئیس پایگاه ملی مدیری
فرزاد حسینی حسین آباد - کارشناس ارشد، فارغ التحصیل دانشگاه صنعتی شریف و همکار تحقیقاتی پایگا

خشکسالی پدیده است که نمی توان از بروز آن جلوگیری نمود اما با مدیریت جامع نگر و علمی می توان از بروز خسارات ناشی از آن کاست. بدین منظور باید تلاش کرد تا به دستورالعمل های اجرایی کارساز برای مناطق مختلف کشور بر اساس شرایط آب و هوایی آن مناطق برسیم. در این مقاله به شرح چگونگی و مراحل تدوین نخستین برنامه مدیریت ریسک خشکسالی کشاورزی که توسط پایگاه ملی مدیریت خشکسالی کشاورزی کشور برای یک منطقه به عنوان پایلوت انجام شدهاست می پردازد. این بررسی به مدت سه سال از سال 88 تا 09 به طول انجامید. در این راستا کارگاه های آموزشی و نشست های تخصصی برگزار شد که بر اساس نتایج آن ها مراحل برنامه تهیه گردید. همچنین در راستای اجرای این پروژه، اطلاعات مختلف اقلیمی و کشاورزی در منطقه جمع آوری گردید و روشی برای ارزیابی میزان آسیب پذیری بخش هایمختلف کشاورزی در منطقه ارائه شده است. برنامه بر اساس نظرات کارشناسی و تجارب موجود در جهان و شرایط حاکم بر منطقه مورد نظر به صورت 0 فاز مختلف تدوین شده است. مجموعه این نه فاز مراحل پایش، پیش بینی و هشدار را بهصورت تیم های کاری تعریف شده و با مشارکت ذینفعان و تصمیم گیران به شکلی مدیریت می شود تا میزان خساراتخشکسالی کاهش پیدا کند.

مدیریت ریسک خشکسالی کشاورزی، پایش و پیش بینی و هشدار به هنگام، ارزیابی آسیب پذیری، کاهش آسیب پذیری و اثرات