ریحانه ناظم زادگان - دانشجوی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران

اهلی شیرازی از شعرای دوران تیموری و صفوی است که با وجود نابسامانی اوضاع عرفان اسلامی در این دوره، شعر او علاوه بر مضامین و درون مایه های اخلاقی، اجتماعی، حکمی، ادبی و ... ، مضامین والای عرفانی را نیز دارد، اما اشعار او از این نظر به طور دقیق مورد بررسی قرار نگرفته است . هدف از پژوهش حاضر، نشان دادن چگونگی بهره گیری اهلی از مضامین عرفانی است. به همین منظور پس از مقدمه ای در باب وضعیت عرفان در عهد تیموری و صفوی و معرفی مختصر اهلی شیرازی، این مضامین را مورد بررسی قرار داده ایم. عنصر عشق در اشعار او جاری و ساری است. هم عشق حقیقی و آسمانی و هم عشق مجازی و زمینی در شعر او مطرح شده است و به اعتقاد وی، عشق مجازی در نهایت به عشق حقیقی پیوند می خورد. از دیگر مضامین پرکاربرد اشعار او می توان به مضامینی چون توبه، پیر، زهد، فنا، استغناء، خوف و رجاء و دیگر احوالات و مقامات عرفانی اشاره کرد که هر کدام به صورت جداگانه و با ارائه شواهدی از اشعار اهلی، تحلیل و بررسی شده است.

اهلی شیرازی، غزلیات، عرفان، مضامین عرفانی