فروغ کاظمی - دانشیار زبان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
میترا فهیم نیا - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباط و گفتار زنان دوزبانه در جامعه شهر تهران است. زنان ترک زبان مقیم تهران بنا به موقعیت و سطح زندگی دارای لهجه و شیوه گفتار متفاوتی هستند. مساله اصلی این پژوهش آن است که گفتار زنان دوزبانه فارسی ترکی در شهر تهران چگونه قابل بازنمایی است؟ در این راستا به دنبال یافتن پاسخ به این پرسش ها هستیم که با عنایت شرایط اجتماعی حضور زنان ترک زبان در تهران، میزان کاربرد زبان فارسی توسط آنان را چگونه می توان نشان داد؟ آیا فرهنگ می تواند به عنوان یک متغیر مستقل بر بکارگیری فارسی توسط بانوان ترک زبان در تهران اثرگذار باشد؟ داده های پژوهش از طریق تکنیک مشاهده و نیز مصاحبه با آزمودنی ها به دست آمد. این داده ها مشتمل بر گفتار زنان ۳۰ خانواده مقیم تهران بوده که به صورت انتخابی گردآوری شد و سپس مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. تحلیل داده ها نشان داد که شرکت کنندگان این پژوهش را می توان به پنج گروه کلی طبقه بندی کرد به نحوی که هر گروه شرایط اجتماعی خاصی در بکارگیری زبان فارسی را داراست. این پژوهش نشان داد که زنان دو زبانه فارسی ترکی در میزان به کارگیری زبان فارسی یکسان عمل نمی کنند. نتایج حاکی از آن است که عوامل فرهنگی مرتبط با زبان اول و نگرش آنها به زندگی اجتماعی، بر چگونگی و میزان به کارگیری فارسی به عنوان زبان دوم توسط آنان موثر است.

زبان شناسی اجتماعی، جنسیت، فرهنگ، دوزبانگی، دوزبانه های فارسی- ترکی.