علیرضا جوکار - کارشناس ارشد مدیریت مناطق بیابانی
رضا جعفری نیا - استادیاران دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
محمد رحیمی
جواد وروانی

تبخیر و تعرق یک پدیده غیر خطی و پیچیده است. زیرا اولا بستگی به فاکتورهای اقلیمی مختلفی دارد، ثانیا اینفاکتورها روی یکدیگر تأثیر پذیرند. بنابراین تهیه یک مدل ریاضی با در نظر گرفتن تمام فاکتورهای اقلیمی مؤثر درآن،کاری مشکل و در صورت امکان با خطاهای قابل توجهی روبروست و نیاز به اطلاعات زیادی دارد که اندازه گیری آن ها مشکل و وقت گیر است. از این گذشته هر مدل ریاضی برای اقلیم خاصی تهیه شده و برای آن اقلیم معتبر استبرای به دست آوردن تبخیر و تعرق پتانسیل روش های بسیاری وجود دارد که در دو گروه عمده تجربی و ترکیبی قرار می گیرند. در روش های تجربی که اساس کار بر روی دما قرار دارد، با استفاده از دمای محیط، تبخیر و تعرقپتانسیل محاسبه می گردد و در روشهای ترکیبی برای محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل از دو فرایند توازن انرژی وآیرودینامیک استفاده می شود. این تحقیق، با استفاده از داده های دراز مدت هواشناسی استان مرکزی اقدام به محاسبه تبخیر تعرق پتانسیل با روشهای تجربی هارگریوز سامانی، هارگریوز فیتد، هارگریوز اصلاح شده، بلانی کریدل، -و روش ترکیبی پنمن مانتیس فائو شده است. سازمان فائو در نشریات 24 ، روش پنمن مانتیس را جهت محاسبه تبخیر و تعرق توصیه نموده است. برای استفاده از این معادله باید از داده های ایستگاه های استاندارد هواشناسیاستفاده شود. ضرایب رگرسیونی و معادله خطی بین هریک از روش ها و روش پنمن مانتیس فائو ارائه گردیده است تا در صورت اندازه گیری فاکتور های تبخیر و تعرق پتانسیل به روش های دیگر بتوان آن را به روش پنمن مانتیس فائو تبدیل کرد

تبخیر و تعرق، مدل ریاضی، توازن انرژی، آیرودینامیک، معادله خطی، ضرایب رگرسیونی