محمد اخلاقی

اولین پرواز با سرعتی بیشتر از سرعت صوت در سال ۱۹۴۷ میلادی انجام شد. اما پرواز با این سرعت باعث ایجاد موج های شوکی در هوای اطراف هواپیما می شود، که اگر هواپیما به سطح زمین نزدیک باشد می توانند اثرات مخربی را بر سلامت بشر و حتی ساختمان ها داشته باشند. پژوهش هایی که از آن زمان تا به حال در مورد اثرات این امواج بر سلامت انجام شده است را می توان به دو دسته ی عمومی تقسیم کرد؛ اثرات گذر از دیوار صوتی بر سلامت خلبان یا مسافران هواپیما و تاثیرات آن بر محیط اطراف هواپیما و مخصوصا سلامت انسان های ساکن بر روی زمین. بیشترین اثرات بر سلامت خلبان یا مسافران هواپیما را می توان ناشی از نقایص فنی در مقابل تغییرات فشار ناشی از این سرعت ها دانست. از آنجایی که این پرواز ها در ارتفاعات بالا انجام می شود، پرتوهای پرانرژی خورشیدی نیز یکی از عوامل تاثیرگذار بر افراد درون هواپیما هستند. ضمنا در مطالعه ای درصد شیوع هیپرکلسترولمی و هیپرتری گلیسریدمی در خلبانان هواپیماهای فراصوتی بررسی شده است. اما بیشتر تاثیرات مخرب پرواز با این سرعت بر سلامتی انسان برای ساکنین زمینی است که در معرض این امواج صوتی قرار می گیرند. یکی از بیشترین اثراتی که مورد مطالعه قرار گرفته، اثر انفجارهای صوتی روی بیداری از خواب شبانه ساکنین محلی است؛ تحقیقات در این زمینه زیاد بوده و حتی بعضی ها بر اساس نمونه گیری های محلی معادله ای برای پیشگویی حداکثر درصد افرادی که ممکن است در اثر شدت های مختلف صوتی ناشی از عوامل هوایی از خواب بیدار شوند را به دست آورده است. در تعدادی از مطالعات هم اثر این صدا در کنار سایر صداهای ناشی از هواپیماها بر یادگیری دانش آموزان بررسی شده و بر تاثیرات مخرب آن در این زمینه تاکید شده است.

Sonic Boom, Shock wave, Sound barrier, دیوار صوتی، انفجار صوتی، موج شوک، سرعت فراصوت