سحر بهنودی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گر
امیر سعدالدین - استادیاران گروه آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
واحدبردی شیخ

دردهه های اخیر به علت استفاده نادرست از منابع محیطی خطراتی در زمینه فرسایش و سیل پدید آمده است. برای کنترل این مشکلات باید از رویکردی استفاده کرد که به تعادل پایدار منابع طبیعی توجهه داشته باشد. در این راستارویکردهای مختلف تلفیق برحسب شرایط متفاوت در منابع علمی معرفی شده و به کار رفته اند. هدف از انجام این تحقیق استفاده از مدل تصمیم بیزین برای پیش بینی اثرات فیزیکی )سهیل و فرسایشا اجرای گزینه های مدیریتیپیشنهادی در آبخیز چهل چای می باشد. آبخیز مورد مطالعه با مساحت حهدود 25670 هکتهار در محدوده شهرستان مینودشت استان گلستان واقع شده است. در این آبخیز، به دلایلی از جمله تغییرشدید کاربری اراضی و کشت نامناسبروی شیب های تند، میزان رواناب سطحی و فرسایش خاک زیاد می باشد. با توجه به نوع و گستره مشکلات محیطیمنطقه مورد مطالعه و منشأ آنها، پنج گزینه مدیریتی )تراس بندی، احداث باغ، آگروفارستری، جنگل کاری و علوفه کاری انتخاب شده و 20 سناریو تدوین شدند. سپس یک مدل مفهومی نمایانگر متغیر های مؤثر و نحوه ارتباط بین آنها تهیهشد. برای پیش بینی اثرات گزینه های مدیریتی و به عبارتی تعیهین احتمالات نهایی متغیرهای پایانی مدل بیزین، احتمالات وقوع اولیه و جداول احتمالات شرطی بین متغیرها با استفاده از داده های مشاهداتی، مدل هیدرولوژی SCS و مدل فرسایش خاک EPM تعیین گردیدند. برای اجرای مدل بیزین از امکانهات برنامهه کهامپیوتری Netica استفاده شد. این مطالعه نشان می دهد که مدل تصمیم بیزین به عنوان رویکردی عملی وسودمند در مدیریت یکپارچه منابع طبیعی کارایی دارد و برای بیان تعامل های نسبتاً پیچیده در سیستم های طبیعی و ارائه عدم قطعیت، مناسب می باشد

آبخیز چهل چای، سناریوهای مدیریتی، سیل، فرسایش خاک، مدل تصمیم بیزین، مدیریت یکپارچه