خدیجه احمدی - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
حشمت امیدی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
محسن مهرنیا - کارشناسی ارشد آگرواکولوژی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
علی قادری - دپارتمان مهندسی تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فنی و حرفه ای خراسان رضوی، خراسان رضوی، خراسان، ایران
حسین صبوری فرد - دپارتمان مهندسی تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فنی و حرفه ای خراسان رضوی، خراسان رضوی، خراسان، ایران

شناسایی و توسعه کشت ارقام متحمل به شوری، یکی از راهکارهای بهبود عملکرد است. به­منظور بررسی تاثیر شوری بر صفات کمی و کیفی ارقام دیم و آبی جو، این آزمایش در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد در سال ۱۳۹۷ اجرا شد. عامل­های آزمایش شامل ارقام جو (ریحان، جلگه، خرم و ایذه) در واکنش به چهار سطح شوری (عدم اعمال شوری به­عنوان شاهد و شوری ۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۰ دسی­زیمنس بر متر با نمک دریاچه قم) بودند. این آزمایش به­صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. صفات مورد اندازه­گیری شامل شاخص­های جوانه­زنی، رنگدانه­های فتوسنتزی، ترکیبات محلول و دو آنزیم آنتی­اکسیدانت بودند. نتایج نشان داد که بیش­ترین میزان مولفه­های جوانه­زنی همچون درصد جوانه­زنی (۷۱/۷۹ درصد)، سرعت جوانه­زنی (۱۸/۵ بذر در روز)، طول ریشه­چه (۵۵/۶ سانتی­متر)، طول ساقه­چه (۴۶/۸ سانتی­متر)، شاخص طولی (۱/۷۰) و وزنی بنیه گیاهچه (۱۷/۱۶۵) در عدم تنش شوری به­دست آمد. با افزایش سطوح شوری، محتوای نسبی آب، شاخص پایداری غشاء و محتوای پروتئین ارقام کاهش یافت و محتوای کاروتنوئید، پرولین، مالون­دی­آلدئید و آنزیم­های سوپراکسیددیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز در بالاترین سطح شوری به­دست آمد. در بین ارقام جو مورد مطالعه رقم خرم در بالاترین سطح شوری، بیش­ترین درصد و سرعت جوانه­زنی و هم­چنین صفات فیزیولوژیک را داشت. به­نظر می­رسد این رقم دیم در شرایط تنش شوری جوانه­زنی و رشد قابل توجهی داشته باشد. در مراحل بعد می­توان ارقام جلگه و ایذه را نیز توصیه کرد.

آنتی اکسیدانت, پرولین, جو, شوری, کلروفیل, مالون دی آلدئید