لیلا علوی - استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

در مطالعات حوزه جامعه­شناسی محیط زیست، جنسیت اغلب به عنوان متغیر زمینه­ای وارد تحلیل می­شود که موجب تبیین ناقص رفتار زیست محیطی زنان و مردان در حوزه خصوصی شده است. هدف این­ مقاله بررسی رابطه الگوی رفتار زیست­محیطی زنان و مردان در حوزه خصوصی (خانه) با پایگاه اقتصادی آنان است. در چهارچوب نظری، از مفهوم نابرابری جنسیتی برای تبیین تفاوت­های رفتار زیست­محیطی بهره برده شده که با مفاهیم تقسیم کار جنسیتی، دسترسی بیوگرافیکی و تخصص­گرایی، عاملیت بیشتر زنان در رفتارهای مسئولانه زیست­محیطی در حوزه خصوصی، نسبت به مردان را بحث می­کند. پژوهش به روش پیمایش با جامعه آماری شهروندان بین ۱۸ تا ۷۵ سال ساکن در شهر قزوین انجام شده و نمونه­ها از طریق شماره­گیری ارقام تصادفی مبتنی بر چارچوب شماره تلفن با حجم ۳۹۰ نفر انتخاب شده­اند؛ داده­ها نیز از طریق مصاحبه تلفنی با سوالات بسته چندگزینه­ای جمع­آوری شده است. یافته­ها حاکی از آن است که میانگین رفتار زیست­محیطی زنان در حوزه خصوصی در سه سطح اقتصادی شاغل، شاغل تمام وقت و شاغل با قدرت نظارتی، بیشتر از مردان است؛ این نشان می­دهد که ساختار فرهنگی و اجتماعی مبتنی بر نابرابری جنسیتی، الگوهای رفتاری در حوزه خصوصی را حوزه تخصصی زنان تعریف کرده و به این علت میزان رفتار زیست­محیطی زنان نیز با هر پایگاه اقتصادی در این حوزه بیش از مردان است.

جنسیت, رفتار زیست محیطی, حوزه خصوصی, نابرابری جنسیتی