حسن تیموری - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
مهدی قبولی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
زهرا موحدی - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

قارچ Serendipita indica علاوه بر افزایش رشد، مقاومت گیاهان میزبان به تنش های زیستی و غیرزیستی را افزایش می دهد. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر مایه تلقیح های مختلف قارچ S. indica بر برخی پارامترهای مورفوفیزیولوژیک، بیوشیمیایی و عملکردی گوجه فرنگی تحت تنش خشکی بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه ای تجاری در شهرک گلخانه ای ملایر انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح تلقیح با قارچ (P۰: تلقیح نشده؛ P۱: تلقیح شده با اسپور؛ P۲: تلقیح شده با عصاره سوسپانسیون میسیلیوم؛ P۳: محلول پاشی برگی با عصاره محیط کشت قارچ) و در دو سطح تنش خشکی (ظرفیت زراعی و ۵۰% ظرفیت زراعی) انجام شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی وزن میوه، محتوای نسبی آب، کربوهیدرات و غلظت پتاسیم و فسفر را کاهش می دهد. در حالیکه تلقیح با مایه تلقیح های مختلف قارچ به ویژه عصاره سوسپانسیون میسیلیوم باعث افزایش صفاتی مانند محتوای نسبی آب (۵/۵%)، کلروفیل (۶/۲ برابر)، کاروتنوئید (۱۷%)، فسفر (۴۷%) و وزن میوه (۴۸%) شده و اثرات مضر تنش خشکی را کاهش داد. تنش خشکی با افزایش نشت الکترولیت باعث ناپایداری غشاء شد، اما تلقیح باS. indica باعث کاهش پراکسیداسیون لیپید و نشت یونی گردید. در بین مایه تلقیح های قارچ، عصاره سوسپانسیون میسیلیوم بهترین نتیجه را داشت. با توجه به نتایج پژوهش حاضر و همچنین امکان کشت قارچ در محیط کشت مصنوعی، بررسی استفاده از عصاره سوسپانسیون میسیلیوم به عنوان یک کود زیستی، فرصت های جدیدی را برای استفاده از این قارچ در کشاورزی پایدار فراهم می کند.

رنگیزه های فتوسنتزی, پراکسیداسیون لیپید, تنش خشکی, همزیستی, وزن میوه