اعظم غلام نیا - گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
اصغر مصلح آرانی - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
حمید سودائی زاده - گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
سعید ترکش اصفهانی - گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی
سمیه قاسمی - گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

این تحقیق با هدف بررسی آثار تنش همزمان شوری و گرما بر برخی ویژگی های فیزیولوژیک و رویشی در نعناع فلفلی انجام شد. در این تحقیق تاثیر سه سطح شوری (۰ ، ۶۰ و ۱۲۰ میلی مولار کلرید سدیم) و دو سطح تنش گرمایی(۲۵ درجه سانتیگراد و ۳۵ درجه سانتیگراد) بر صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک نهال نعناع فلفلی در بازه زمانی ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت پس از اعمال تیمارها در یک آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در ۳ تکرار ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تنش همزمان شوری و گرمایی به افزایش سطح نسبی ترکیبات فنلی و پرولین منجر شد. در دمای ۳۵ درجه سانتیگراد در شوری ۱۲۰ میلی مولار مقدار پرولین نسبت به شاهد در زمان ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت به ترتیب ۳۲/۲، ۵/۲ و ۹۲/۱ برابر افزایش یافت. بیشترین میزان تجمع ترکیبات فنلی در دمای ۳۵ درجه سانتیگراد و شوری ۱۲۰ میلی مولار پس از گذشت ۷۲ ساعت برابر با ۳/۳ میلی گرم بر گرم مشاهده شد. محتوای قند محلول، کارتنوئید، کلروفیل کل و کلسیم در گیاهچه های نعناع فلفلی روند کاهشی داشتند. در شوری ۱۲۰ میلی مولار نسبت +K+/Na نسبت به شاهد در زمان ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت به ترتیب ۴۴/۸، ۳۷/۱۰ و ۳۵/۹ برابرکاهش یافت. تنش شوری و گرما باعث کاهش وزن تر و خشک اندام هوایی شد، در حالی که وزن تر و وزن خشک ریشه افزایش قابل توجهی نشان داد. تنش همزمان شوری و گرما باعث افزایش مقدار فنل شد و این می تواند باعث افزایش کیفیت نعناع فلفلی گردد.

شوری, صفات رویشی, صفات فیزیولوژیک, گرما, نعناع فلفلی