مهدی مردی - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک، اراک، ایران
احمدرضا عباسی فر - دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک، اراک، ایران
بابک ولی زاده کاجی - دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک، اراک، ایران

به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی بر ویژگی های کمی، کیفی و فیتوشیمیایی گیاه سیر، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۱۰ تیمار و چهار تکرار در بخش سربند شهرستان شازند استان مرکزی در سال ۱۳۹۶ صورت گرفت. تیمارها شامل نیتروکسین، بیوسوپرفسفات، سوپرنیتروپلاس و اسید هیومیک به تنهایی و ترکیب نیتروکسین+ بیوسوپرفسفات، بیوسوپرفسفات+ سوپرنیتروپلاس، نیتروکسین+ اسید هیومیک+ بیوسوپرفسفات، بیوسوپرفسفات+ سوپرنیتروپلاس+ اسید هیومیک، کاربرد کود شیمیایی کامل درشت مغذی (N-P-K-S) و عدم کاربرد کود (شیمیایی و زیستی) به عنوان شاهد بودند. تیمارها به صورت بذرمال اعمال شدند. نتایج نشان داد که تغذیه با کودهای زیستی تاثیر معنی داری بر عملکرد گیاه، وزن و تعداد سیرچه، عرض و طول سوخ، ارتفاع بوته، تعداد برگ، میزان کربوهیدرات، آنتی اکسیدان، فنول و فلاونوئید سیرچه داشت. کاربرد سوپرنیتروپلاس در مقایسه با شاهد (عدم مصرف) کود منجر به افزایش ۷/۲۲، ۴۳/۳۹، ۵/۲۵ و ۸/۲۰ درصدی به ترتیب در تعداد سیرچه، وزن سیرچه، عرض و طول سوخ شد. میانگین ارتفاع بوته با مصرف کودهای زیستی ۸/۲۵ درصد نسبت به شاهد (عدم مصرف کود) بیشتر بود. صفات عملکرد و تعداد برگ نیز کاربرد سوپرنیتروپلاس به ترتیب با افزایش ۷/۲۴ و ۸/۱۵ درصدی نسبت به شاهد (عدم مصرف کود) برتری نشان دادند. همچنین کاربرد سوپرنیتروپلاس در مقایسه با شاهد (عدم مصرف کود) میزان آنتی اکسیدان، فنول و فلاونوئید را به ترتیب به میزان ۸/۵۸، ۶۲ و ۶/۶۵ درصد افزایش داد. علاوه بر این، کود زیستی سوپرنیتروپلاس منجر به افزایش ۵/۴۴ درصدی در میزان کربوهیدرات های سوخ شد. این نتایج نوید بخش آن است که می توان کودهای زیستی را تا حدودی جایگزین کودهای شیمیایی نمود و بدین صورت خطرات زیست محیطی کودهای شیمیایی را تا حدودی کاهش داد و به تولید پایدار محصولات کشاورزی و سلامت محصولات غذایی به ویژه سبزی ها کمک کرد.

بیوسوپرفسفات, سوپرنیتروپلاس, سیر, کود زیستی, نیتروکسین