صدیقه اشتری - استادیار بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران

گوجه فرنگی نقش مهمی در اقتصاد گلخانه داران دارد. سفیدبالک (Bemisia tabaci Gennadius.) یکی از مهمترین آفات محصولات گلخانه ای کشور است که از آفات کلیدی گوجه فرنگی نیز به شمار می رود. یکی از متداول ترین روش های کنترل این آفت، استفاده از آفت کش ها می باشد ولی عوامل زیستی مختلف مانند دامنه وسیع میزبانی، چند نسلی بودن، نرخ بالای تولیدمثل، توانایی انتقال ویروس های گیاهی و گسترش مقاومت به حشره کش ها باعث مشکلاتی در مدیریت این آفت شده است. بنابراین استفاده از حشره کش های جدید جهت کنترل این آفت ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش حساسیت مراحل مختلف زیستی سفیدبالک جالیز Bemisia tabaci نسبت به اسپیروتترامات، روغن سیتووت و مخلوط آن ها مورد ارزیابی قرار گرفت. از روغن سیتووت و اسپیروتترامات در پنج غلظت و شاهد استفاده شد. مقدار LC۵۰ حشره کش اسپیروتترامات برای حشره ی بالغ، تخم، مراحل نابالغ به ترتیب ۵۳/۵، ۱۰/۶۰ و۴۶/۱ پیپیام تعیین گردید. LC۵۰ روغن سیتووت برای حشره ی بالغ، تخم، مراحل نابالغ به ترتیب ۱۷۴۳، ۶۲/۹۷۷ و ۳۶/۷۲۸ پیپیام برآورد شد. اسپیروتترامات و روغن سیتووت اثر بیشتری روی مراحل نابالغ نسبت به سایر مراحل داشتند. به منظور ارزیابی نقش سینرژیستی روغن سیتووت LC۲۵ اسپیروتترامات در هر مرحله زیستی باLC۲۵ روغن سیتووت مخلوط گردید که در نتیجه میزان تلفات در حشره بالغ، تخم و مراحل نابالغ به ترتیب ۷۷/۵۴، ۵۵/۶۱ و ۶۵/۶۸ درصد به دست آمد و مشخص گردید روغن سیتووت اثر اسپیروتترامات را تشدید میکند. با توجه به قیمت کمتر روغن سیتووت نسبت به اسپیروتترامات، تاثیر افزایشی آن بر حشره کش و همچنین سازگاری بیشتر این روغن با محیط زیست، استفاده از مخلوط آن ها برای کنترل این آفت قابل توصیه می باشد.

حشره کش اسپیروتترامات, روغن سیتووت, زیست سنجی, سفید بالک جالیز, سینرژیسم