زانیار پیوندی - کارشناسی ارشد حقوق بین الملل

اصطلاح جامعه شناسی جنایی برای اولین بار به زبان ایتالیایی و توسط انریکوفری ( و پژوهشگر دیگری به نام کلون جی ) به کار برده شد Sociologia criminala . این اصطلاح به زبان فرانسه به Sociologie criminelle و به زبان انگلیسی به criminal sociology یا Sociology of crime ترجمه شد. بنابراین عنوان جامعه شناسی جنایی عمری حدود ۱۱۰ سال دارد. یعنی از سال ۱۸۸۹ که فری چاپ دوج کتاب خود یعنی افقهای نوین در حقوق و آیین دادرسی را به « جامعه شناسی جنایی » تغییر عنوان داد. فری پایان نامه خود را تحت عنوان « جبریت جرم » را به نگارش درآورد. پس از انتقاداتی که به نظریه جبریت جرم لمبروزو وارد شد ، فری در سال ۱۸۸۱ کتابی تحت عنوان افقهای نوین در حقوق و آیین دادرسی کیفری نوشت و در آن از جمله صحبت از قائم مقامها یا جانشین های کیفری نمود. وقتی جانشین های کیفری را در کتاب فری ملاحظه می کنیم در می یابیم منظور وی اقدامات پیشگیرانه غیر کیفری است. مثلا می گوید طلاق را قانونی کنید تا زنا کم شود یا می گوید زیارتگاهها را تعطیل کنید تا کیف زنی کاهش یابد. به این ترتیب او در کتاب خود در برابر مجازاتها و اقدامات کیفری اقدامات غیر کیفری را توصیه می کند تا از حقوق کیفری بی نیاز شویم. در برابر حقوق کیفری بکاریابی دیدگاه غیر کیفری را توصیه می کند. به این ترتیب به علل جامعه شناختی جرم اشاره می کند و می خواهد بگوید جرم فقط جنبه فیزیکی و روانی ندارد. لذا او عنوان چاپ دوم کتاب خود را « جامعه شناسی جنایی » قرار داد. ملاحظه می شود که هم نهضت حقوق کیفری و هم جرم شناسی و هم جامعه شناسی جنایی از ایتالیا آغاز شد. کتاب انریکوفری سبب شد که به تدریج از دیدگاههای توارثی و عوامل ذاتی جرم فاصله گرفته شود. در فرانسه دورکیم کلاسهای درس خود را به بحث درباره جامعه شناسی جنایی اختصاص داد. این عنوان از سالهای ۱۸۹۲ و پس از آن وارد ادبیات حقوقی فرانسه شد.

جامعه شناسی جنایی رفتار مجرمانه عوامل محیطی مکتب جغرافیای جنایی